• فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - زيبايي در سخن معصوم‌(ع) (بررسي آرايه‌هاي بلاغي در دعاي "صباح" و "خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه")
        حميد  عابديها
        كلام‌الله مجيد سرچشمه همه معارف، پاكي‌ها و زيبايي‌هاست. پس از قرآن، زيبايي در سخن معصومين عليهم‌السلام به سبب اتصال و ارتباط خاصي که ميان ايشان و يگانه جميل برقرار است، برتري و برجستگي ويژه دارد. در كلام اميرالمؤمنين(ع) كه معيار فصاحت و بلاغت به شمار مي‌رود، اين زيبايي چکیده کامل
        كلام‌الله مجيد سرچشمه همه معارف، پاكي‌ها و زيبايي‌هاست. پس از قرآن، زيبايي در سخن معصومين عليهم‌السلام به سبب اتصال و ارتباط خاصي که ميان ايشان و يگانه جميل برقرار است، برتري و برجستگي ويژه دارد. در كلام اميرالمؤمنين(ع) كه معيار فصاحت و بلاغت به شمار مي‌رود، اين زيبايي در اوج خود است. به عنوان نمونه در دعاي «صباح» و «خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه» مي‌توان رد پاي برخي از آرايه‌هاي بلاغي (بديعي و بياني) را به وضوح جست و جو كرد. به عنوان نمونه در دعای مبارک صباح، بين کلمات «عيوب ـ غيوب» و «معيوب ـ عيوب» و «کاشف ـ غالب» به ترتيب سجع متوازی، مطرف و متوازن ديده مي‌شود و نيز در جملاتی بسان «الهی قلبی محجوب و نفسی معيوب و عقلی مغلوب» آرايه مماثله يا موازنه وجود دارد. همچنين جناس زايد و جناس مضارع و تکرار حرف و واژه در بديع لفظی و صنايع طباق و حسن طلب در بديع معنوی و نيز برخی مسايل علم معانی در اين دعا مشهود است. در خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه، در کنار آرايه‌های بديعی مثل مراعات نظير و ايهام، آنچه بيش از همه در فن بيان به نظر مي‌رسد، مسئله تشبيه است که در جملاتی مانند: «ألا و إنّ الخطايا خيلٌ شُمُس... ألا و إنّ التقوی مطايا ذُلُل» خود مي‌نمايد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مولوي پژوهي و مولوي پژوهان در كشورهاي انگليسي زبان
        احمد  تميم‌داري
        موضوع این مقاله در حوزه ادبیات تطبیقی و بررسي و تحليل اثرپذیری ادیبان، متفکران و مترجمان از آثار ادب پارسی به ویژه آثار مهم مولاناست. در این بررسی کوشیده‌ایم با بزرگان ادب انگلیسی و آمریکایی که آثار مهمی از طریق ترجمه یا اقتباس تدوین کرده‌اند و در شناسایی و شناساندن ادب چکیده کامل
        موضوع این مقاله در حوزه ادبیات تطبیقی و بررسي و تحليل اثرپذیری ادیبان، متفکران و مترجمان از آثار ادب پارسی به ویژه آثار مهم مولاناست. در این بررسی کوشیده‌ایم با بزرگان ادب انگلیسی و آمریکایی که آثار مهمی از طریق ترجمه یا اقتباس تدوین کرده‌اند و در شناسایی و شناساندن ادبیات فارسی به ویژه شعر مولانا در کشورهای انگلیسی زبان همت گمارده‌اند، آشنا شویم. از قرن هجدهم توجه به ادبیات فارسی آغاز گردید و به ترجمه و اقتباس از آثار ادب فارسی پرداخته شد. رویکرد به آثار مولانا هم بسیار مهم تلقی شد. تعالی‌گرایان انگلیسی و آمریکایی مکتب تعالی‌گرایی را با مطالعه و تحقیق در آثار مولوی، به کمال رسانیدند. در اواخر قرن نوزدهم گزیده متون شرقی با همّت مانکار دانیل کانوی انتشار یافت. پاره‌ای از داستان‌های مثنوی، آرمان‌های اخلاقی و رفتاری را در جامعه انگلیسی و آمریکایی مطرح کرده است. ویلیام، آر، آلگر نخستین گلچین آمریکایی ادبیات شرقی را منتشر ساخت. ادوارد. جی. براون مقدمه منثور دفتر اول مثنوی را به انگلیسی ترجمه نمود. رینولد الین نیکلسون هم هشت جلد کتاب در شرح مثنوی تألیف نمود و پانزده سال از عمرش را بدین مهم اختصاص داد. آرتور جی. آربری یکی دیگر از متفکّران بزرگ در مطالعات مولوی‌پژوهی به شمار می‌آید. جیمز جی. کوان مدرّس هنر، پنجاه شعر برگزیده نیکلسون را از دیوان شمس تبریزی، در ساختار شعر نو بازنویسی کرده است. اندرو هاروی آثاری در بزرگداشت مولوی، بازآفرینی اشعار او، از جمله شعله سخنگو، نور در نور و دیگر کتاب‌هایی که همه دربارة مولاناست، منتشر کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تأثير مثنوی مولوي بر انديشه و آثار فوزي موستاري در باب انسان كامل
        سداد  ديزدارويج
        مقايسه ديدگاه‌هاي شاعران و نويسندگان كشورهاي گوناگون در باره تحولات اساسي انديشه و هنر، يكي از مهم‌ترين شاخه‌هاي تحليل متون نظم و نثر و از مباحث عمده در نقد ادبي است؛ ادبيات تطبيقي تبادلات فكري، ادبي و فرهنگي دو يا چند ملت را به ما نشان مي‌دهد و روشن مي‌سازد كه فرهنگ ي چکیده کامل
        مقايسه ديدگاه‌هاي شاعران و نويسندگان كشورهاي گوناگون در باره تحولات اساسي انديشه و هنر، يكي از مهم‌ترين شاخه‌هاي تحليل متون نظم و نثر و از مباحث عمده در نقد ادبي است؛ ادبيات تطبيقي تبادلات فكري، ادبي و فرهنگي دو يا چند ملت را به ما نشان مي‌دهد و روشن مي‌سازد كه فرهنگ يا انديشه فرد يا ملت تا چه حد در اكناف جهان نفوذ و گسترش داشته يا وام ستاني كرده است؛ به هر روي اين شاخه از نقد ادبي از جمله مباحث مهم مطالعات «ميان فرهنگي» نيز به شمار مي‌رود و از اصلي‌ترين بن‌مايه‌هاي آن مي‌تواند محسوب گردد. از ميان شاعران، متفكران و نويسندگان بوسني، فوزي موستاري جايگاه ويژه‌اي دارد و اثرپذيري وي از مولوي بسيار ژرف و همه جانبه است. در اين پژوهش با روش توصيفي‌ـ تحليلي، منابع و مآخذ معتبر بررسي شده و با استقصايي جامع روشن شده است كه فوزي در مباني، زمينه‌ها، شيوه‌ها و شگرد‌هاي پرداختن به مفهوم و ويژگي‌هاي «انسان كامل» عميقاً تحت تأثير مولوي است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحليل رويكرد تحقيقات نظامي‌شناسي در كتاب‌هاي محققان ايراني از 1300 تا 1384 ش
        خورشيد  نوروزي غلامحسين  غلامحسين‌زاده ابوالقاسم  رادفر
        در مقاله حاضر تحقيقات نظام‌شناسي از جنبه‌های گوناگون و در حوزه‌های مختلف نقد و بررسی شده است. در یک نگاه، رویکرد تحقیقات نظامی‌شناسی، از تدوین شرح احوال و عقاید و کلی گویی با رویکرد سنتی، به دو حوزه نقد و تحلیل آثار نظامی به سبك نوين، و بازنویسی منظومه‌هاي پنج گنج تغییر چکیده کامل
        در مقاله حاضر تحقيقات نظام‌شناسي از جنبه‌های گوناگون و در حوزه‌های مختلف نقد و بررسی شده است. در یک نگاه، رویکرد تحقیقات نظامی‌شناسی، از تدوین شرح احوال و عقاید و کلی گویی با رویکرد سنتی، به دو حوزه نقد و تحلیل آثار نظامی به سبك نوين، و بازنویسی منظومه‌هاي پنج گنج تغییر یافته است. در حوزه نقد و تحلیل، منظومه خسرو و شيرين به علت بهره‌مندي فراوان از هنرهای بیانی و بلاغی، کاربرد عناصر داستانی به سبک نوین، انعکاس فرهنگ عامه و وجود تمثیل‌ها و ضرب‌المثل‌های دلنشین، دارای ظرفیت بیشتر نقد و تحلیل بوده و دیوان نظامی نیز به سبب در دسترس نبودن نسخه تصحيح شده قابل اعتماد، کمترین پژوهش‌ها را به خود اختصاص داده است. در حوزه بازنویسی، منظومه ليلي و مجنون، به سبب طرح ساده داستان، دربر داشتن موضوع عشق آسمانی و شهرت بیشتر این داستان در میان عوام، بیش از سایر منظومه‌ها، مورد توجه اقتباس كنندگان آثار نظامی بوده است و به مخزن‌الاسرار، به علت زبان پیچیده، مضامین عرفانی و وجود حکایت‌های متعدد، کوتاه و مجزا، اقبال نشده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - مضامين عرفانی در غزليات صائب
        حسين  فقيهي حسن  شاهی‌پور
        صائب تبريزی شاعر توانمند و اديب هنرمندی است که در روزگار خود در هند، ايران و آسيای ميانه شهرت بسزايی يافته بود، و اين عظمت و افتخار آنگاه برای وی حاصل شده است که در شيوه شاعری طرزی نو و در محتوای سخنش به ايراد نکته‌های دقيق اخلاقی، حکمی، اجتماعی و عرفانی پرداخته است که چکیده کامل
        صائب تبريزی شاعر توانمند و اديب هنرمندی است که در روزگار خود در هند، ايران و آسيای ميانه شهرت بسزايی يافته بود، و اين عظمت و افتخار آنگاه برای وی حاصل شده است که در شيوه شاعری طرزی نو و در محتوای سخنش به ايراد نکته‌های دقيق اخلاقی، حکمی، اجتماعی و عرفانی پرداخته است که به اشعار، شکوه و جلال خاصی بخشيده است. سبک شعری صائب به شيوه شاعران عهد صفوی، پر از مضمون‌های دقيق و انديشه‌های باريک و خيال‌های ديرياب، به ويژه تمثيلات يا معادله‌هايی است که مخصوصاً در غزليات به بهترين وجه آمده است. اغلب در بررسی غزليات صائب، تنها به مضامين باريک ادبی و کلام تخيلی و دور از ذهن او توجه کرده‌اند. اما به مضامين والای عرفانی و صوفيانه صائب نپرداخته‌اند. هيچ گاه صائب به عنوان شاعر عارف و پايبند به آرا و انديشه‌های صوفيانه در عهد صفويه مورد نظر نبوده است. نگارنده در صدد است به اين موضوع بپردازد که شعر صائب علاوه بر جنبه‌های ادبی، اجتماعی، حکمی و اخلاقی، دارای مضامين بلند عرفانی است و به حق می‌توان گفت صائب شاعر بی‌مدعايی بوده است که غزلياتش تبلوری از افکار و انديشه‌های صوفيانه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحليل روان‌شناختي امثال و حكم فارسي
        حسين  نوين
        امثال و حكم فارسي با مجموعه‌اي از تجارب، دانش‌ها و اندوخته‌هاي معنوي آن، از گنجينه‌هاي ملي و مفاخر تاريخي و فرهنگي ملت ما به شمار مي‌آيند. مطالعه‌ اين‌گونه نشانه‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي، از منظر «روان‌شناختي ادبيات»، ما را با انواع ويژگي‌هاي شخصيتي، وراثت، و با رشد و قضاوت چکیده کامل
        امثال و حكم فارسي با مجموعه‌اي از تجارب، دانش‌ها و اندوخته‌هاي معنوي آن، از گنجينه‌هاي ملي و مفاخر تاريخي و فرهنگي ملت ما به شمار مي‌آيند. مطالعه‌ اين‌گونه نشانه‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي، از منظر «روان‌شناختي ادبيات»، ما را با انواع ويژگي‌هاي شخصيتي، وراثت، و با رشد و قضاوت اجتماعي و روش‌هاي فرزندپروري گذشتگان آشنا مي‌سازد. همچنين مثل‌ها در زمينه‌هاي يادگيري افراد، شخصيت‌، تفاوت‌هاي فردي، انگيزش و هيجان، كنش‌ها و رفتارهاي اجتماعي آنان، اطلاعات گرانبهايي را در اختيار ما قرار مي‌دهند. اغلب اين گونه جلوه‌هاي روان‌شناختي با نظريه‌هاي علمي امروزي قابل بررسي و تطبيق است؛ جلوه‌هاي رواني مانند كنش و رفتارهاي اجتماعي، تلقين‌پذيري، تعارض‌هاي روان‌شناختي مانند ناكامي، اضطراب و توانمندي‌هاي دفاعي چون واپس‌زدن، سركوبي، همانندسازي، درون‌فكني، برون‌فكني، دليل تراشي و مسئله‌ هيجان و انگيزش، انواع انگيزه و هيجان در مثل‌هاي فارسي انعكاس يافته است. در زمينه‌ كنش‌ها و رفتارهاي اجتماعي نيز، هم‌رنگي با جماعت، پرخاشگري گروهي و تقليد از ديگران، از جمله محورهاي روان‌شناختي گويندگان مثل‌هاست كه به نحو قابل توجهي در ضرب‌المثل‌هاي فارسي تجلي پيدا كرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تفاوت کنایه با ضرب‌المثل
        حسن  ذوالفقاري
        کنایه و مثل دو مقوله زبانی ـ ادبی مجزا و متفاوت و با تعاریف و کارکردهای جداگانه هستند، امّا همواره بسیاری از کنایه ها در کتاب های مربوط به ضرب‌المثل و ذیل امثال فارسی درج و ثبت شده اند و پژوهندگان، مثل نگاران و فرهنگ نگاران، جز معدودی، در آثار خود این دو را در هم آمیخت چکیده کامل
        کنایه و مثل دو مقوله زبانی ـ ادبی مجزا و متفاوت و با تعاریف و کارکردهای جداگانه هستند، امّا همواره بسیاری از کنایه ها در کتاب های مربوط به ضرب‌المثل و ذیل امثال فارسی درج و ثبت شده اند و پژوهندگان، مثل نگاران و فرهنگ نگاران، جز معدودی، در آثار خود این دو را در هم آمیخته و به تفاوت‌های این دو، هیچ اشاره ای نکرده اند. این مقاله می کوشد به استناد منابع موجود، به رغم دشواری تفکیک این دو، با ملاک های مشخص و عملی تفاوت‌های کنایه و مثل را نشان دهد. ابتدا پس از طرح و بحث موضوع و ذکر پیشینه تحقیق، دو حوزه کنایه و مثل را تعریف و ویژگی ها و انواع هر یک را تبیین می کنیم تا کار مقایسه شباهت و اختلاف های این دو به آسانی صورت پذیرد، سپس تفاوت ها و شباهت های کنایه و مثل را مشروح و با ذکر مثال های کافی در چندین حوزه چون ایجاز، تشبیه، استعاره، اندرزگونگی، آهنگ، جنبه تجربی، دلیل آوری، مورد و مضرب، محور جانشینی و دو وجهی بودن بررسی می کنیم. در پایان نمونه هایی از کنایات نزدیک به مثل و امثال کنایه مانند را با ملاک های عرضه شده، از هم تمایز می‌دهیم. تاکنون جز اشاراتی پراکنده، به طور مستقل، به موضوع این مقاله پرداخته نشده و این مقاله می تواند در حوزه های مثل شناسی و مثل نگاری در ادبیات عامه و بلاغت و بیان در ادبیات رسمی کاربرد پیدا کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - کارکرد بررسی واژگان دخیل در فهم متون مقدس؛ مطالعه موردی: سجّیل
        سيده زهرا  مبلغ
        در حوزه مطالعات قرآني، بررسي واژگان دخيل معمولاً با دو دشواری اصلي همراه است. نخست: محققان در بررسي اين واژه‌ها، به مواردي بر مي‌خورند که ريشه و معناي دقيق آنها براي متقدم‌ترين لغويان معلوم نيست. بنابراين، هم فهم آيات مشتمل بر اين واژه‌ها با ابهامات لغوي همراه است، هم ا چکیده کامل
        در حوزه مطالعات قرآني، بررسي واژگان دخيل معمولاً با دو دشواری اصلي همراه است. نخست: محققان در بررسي اين واژه‌ها، به مواردي بر مي‌خورند که ريشه و معناي دقيق آنها براي متقدم‌ترين لغويان معلوم نيست. بنابراين، هم فهم آيات مشتمل بر اين واژه‌ها با ابهامات لغوي همراه است، هم اين سردرگمي لغويان متقدم، پيگيري ريشه اصلي واژه را دشوارتر مي‌سازد. دوم، در توضیح این واژه‌ها عموماً تعداد قابل توجهي روايات تفسيري وجود داردکه توضيحاتي تأويلي و مصداقي ـ و در موارد اندکي، توضيحات لغوي ـ درباره این واژه‌ها به دست مي‌دهند. اين دسته از روايات به سبب اساس و صبغه تأويليِ غير زبان‌شناختی‌شان، نه تنها به کار معناشناسي واژگان دخيل نمي‌آيند، بلکه فهم خود آنها و کشف ارتباط مصداق‌هاي تأويلي مطرح شده در آنها با معناي لغوي واژگان، مستلزم آگاهي به معناي دقيق واژه دخيل است. با اين وصف، اگر اين روايات را در کنار آيات قرآنيِ مشتمل بر واژه‌هاي دخيل به عنوان بخشي از متون مقدس يا مأثور به حساب آوريم، فهم دقيق آنها در گرو مطالعات زبان‌شناختی در باب ريشه و معناي واژه‌هاي دخيل است. در اين نوشتار«سِجّيل» از واژگان دخيلي است که ريشه‌هاي مختلفي براي آن پيشنهاد شده و روايات تفسيري مختلفي در توضيح آن وجود دارد. دستيابي به فهم دقيقي از اين واژه در درجه نخست مستلزمِ تحليل و نقادي ريشه‌يابي‌هاي زبان‌شناسان است. با تحلیل این ریشه‌یابی‌ها ابتدا معلوم می‌گردد که مناسب‌ترین ریشه پیشنهادی، ریشه فارسی است. ضمناً نشان داده مي‌شود که پذيرش هر ريشه و معناي متناسب با آن چگونه بر فهم ما از روايات تفسيري و قبول يا رد آنها تأثير مي‌گذارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - واژه‌هایی به ظاهر دخیل، اما اصیل
        فردوس  آقاگلزاده حسين  داوري
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این م چکیده کامل
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این موضوع عمدتاً در خصوص واژه‌های معرب بررسی شده و در مورد دیگر زبان‌ها کمتر بدان توجه شده است. اين در حالی که این پدیده در خصوص تعدادی از واژه‌های اروپایی و به ویژه فرانسوی و انگلیسی رایج در زبان فارسی نیز صادق است که نه تنها در فرهنگ‌های عمومی که در فرهنگ‌های اختصاصی‌ای که به موضوع واژه‌های دخیل اروپایی در زبان فارسی پرداخته‌اند نیز بدان بی‌توجهی شده است. در این نوشتار با استناد به فرهنگ‌های معتبر اروپایی به نحوی مستند و مستدل به نمونه‌هایی از این واژه‌های به ظاهر دخیل اروپایی در زبان فارسی که اصل فارسی دارند، پرداخته شده و به فراخور حال به کاستی‌های برخی فرهنگ‌های معتبر زبان فارسی در خصوص ریشه‌یابی این واژه‌ها اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - نقدي بر جايگاه اتيمولوژي در روش‌شناسيِ احمد فرديد
        مهدي  فدائي مهرباني
        يكي از مهم‌ترين وجوهي كه در برسي متون ادبي همواره يك محقق بايد به آن اهتمام ورزد، نگاه به متن مورد نظر از منظر اتيمولوژيك است. از آنجا كه هر متن ادبي در ساخت و بافت زماني و مكانيِ خود معنا مي‌يابد، بررسي هر متن مستلزم يافتن رابطة دلالت ميان لفظ و معنا در تاريخ كاربرد آن چکیده کامل
        يكي از مهم‌ترين وجوهي كه در برسي متون ادبي همواره يك محقق بايد به آن اهتمام ورزد، نگاه به متن مورد نظر از منظر اتيمولوژيك است. از آنجا كه هر متن ادبي در ساخت و بافت زماني و مكانيِ خود معنا مي‌يابد، بررسي هر متن مستلزم يافتن رابطة دلالت ميان لفظ و معنا در تاريخ كاربرد آن است. روش اتيمولوژيك كه در واقع اساسي‌ترين روشِ فهم معناي الفاظ در متون ادبي است، به ما كمك مي‌كند تا بتوانيم با ريشه‌شناسيِ تاريخيِ معناي الفاظ، نسبت و دلالت ميان لفظ و معنا را در زمان و مكان وضع شدة آن بررسي كنيم. بنابراين، اتيمولوژي اهميت بسياري در حوزة ادبيات دارد. سيد احمد فرديد اساس مباحث خود را بر اتيمولوژي استوار كرده است و همواره به الفاظِ موجود در ادبيات از منظر اتيمولوژيك نگاه مي‌كند. اين مقاله به بررسي جايگاه اتيمولوژي در روش‌شناسي احمد فرديد مي‌پردازد و با نقد كاربرد اتيمولوژي در آراء فرديد، ايرادات فرديد را در به كارگيري اين روش نشان مي‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - ناهمخوانی نظریه و نوشتار (بررسی و نقد رمان گنجشک‌ها بهشت را می‌فهمند )
        عليرضا  صدیقی
        رمان گنجشک‌ها بهشت را می‌فهمند مطابق با آموزه‌های پسامدرنیستی نوشته شده است. توجه به آشفتگی در روایت و به تبع آن زمان داستان، ویژگی‌های فراداستانی، ایجاد دور باطل با استفاده از شخصیت‌های تاریخی در کنار شخصیت‌های داستانی و حضور نویسنده در داستان برای به هم ریختن مرز میان چکیده کامل
        رمان گنجشک‌ها بهشت را می‌فهمند مطابق با آموزه‌های پسامدرنیستی نوشته شده است. توجه به آشفتگی در روایت و به تبع آن زمان داستان، ویژگی‌های فراداستانی، ایجاد دور باطل با استفاده از شخصیت‌های تاریخی در کنار شخصیت‌های داستانی و حضور نویسنده در داستان برای به هم ریختن مرز میان واقعیت و خیال از جمله ویژگی‌هایی است که این رمان را در زمره رمان‌های پسامدرنیستی قرار می‌دهد. با این همه گاه مواردی در آن دیده می‌شود که تناسبی با آموزه‌های پسامدرنیسم ندارد. این مقاله ضمن اشاره به ویژگی‌های پسامدرنیستی رمان، به نقد عناصری می‌پردازد که با این ویژگی‌ها همگن نیستند و نشان می‌دهد كه استفاده از شیوه‌های مربوط به این جریان در رمانی که یکی از وظایف اصلی خود را شناساندن شخصیتی قرار می‌دهد که نمادی از رزمندگان دوران جنگ می‌تواند باشد، بجا نمی‌نماید؛ زیرا نوع نگاه تفکر پسامدرن به انسان و زندگی با نگاه موجود در رمان همخوانی ندارد. طبیعی است با وجود تأکید همه شخصیت‌ها بر ترسیم شخصیتی آرمانی در رمان و همنوایی و همصدایی آنها، با رمانی چندصدایی نیز روبرو نباشیم. پرونده مقاله