تحليل رويكرد تحقيقات نظامي‌شناسي در كتاب‌هاي محققان ايراني از 1300 تا 1384 ش
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
خورشيد نوروزي
1
غلامحسين غلامحسين‌زاده
2
ابوالقاسم رادفر
3
کلید واژه: نقد ادبی نظامي گنجوي تحقيقات نظامي‌شناسي,
چکیده مقاله :
در مقاله حاضر تحقيقات نظام‌شناسي از جنبه‌های گوناگون و در حوزه‌های مختلف نقد و بررسی شده است. در یک نگاه، رویکرد تحقیقات نظامی‌شناسی، از تدوین شرح احوال و عقاید و کلی گویی با رویکرد سنتی، به دو حوزه نقد و تحلیل آثار نظامی به سبك نوين، و بازنویسی منظومه‌هاي پنج گنج تغییر یافته است. در حوزه نقد و تحلیل، منظومه خسرو و شيرين به علت بهره‌مندي فراوان از هنرهای بیانی و بلاغی، کاربرد عناصر داستانی به سبک نوین، انعکاس فرهنگ عامه و وجود تمثیل‌ها و ضرب‌المثل‌های دلنشین، دارای ظرفیت بیشتر نقد و تحلیل بوده و دیوان نظامی نیز به سبب در دسترس نبودن نسخه تصحيح شده قابل اعتماد، کمترین پژوهش‌ها را به خود اختصاص داده است. در حوزه بازنویسی، منظومه ليلي و مجنون، به سبب طرح ساده داستان، دربر داشتن موضوع عشق آسمانی و شهرت بیشتر این داستان در میان عوام، بیش از سایر منظومه‌ها، مورد توجه اقتباس كنندگان آثار نظامی بوده است و به مخزن‌الاسرار، به علت زبان پیچیده، مضامین عرفانی و وجود حکایت‌های متعدد، کوتاه و مجزا، اقبال نشده است.
The present research criticizes and surveys the process of researches made on Nezami’s works from different aspects and in a variety of fields including analysis, rewriting, text explanation, bibliography, finding verses, correlation and writing with a particular selection in mind. In brief, the approach used in researches made on Nezami, through the edit and compile of his life story and beliefs and general ideas all within a traditional approach, is changed into two fields; criticism and analysis of Nezami’s works in a modern style, and rewriting the poetries in the Panj-Ganj (five treasures). In the domain of criticism and analysis, the poetic verses of Khosro va Shirin has the most potential for criticism and analysis due to these reasons: high usage of expressive and rhetorical arts, the function of story elements in a modern style, the reflection of folk culture, and the presence of many allusions, and pleasant proverbs. And Nezami’s Book of Poetries (the major book of poetry known as Divan), possesses the least research due to lack of a reliable corrected text. In the field of rewritings, Leili and Majnoon- a versified story- has earned the highest attention of the adapters of Nezami’s works due to having a simple story plot, a heavenly love story and its high fame among the public. Makhzanol-Asrar, has not been noticed much due to its complicated language, its mystical themes, and having many narratives and stories.