کارايي حرف «واو» از ديدگاه علم معاني
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانبهيه احمدي بيدگلي 1 * , محمدرضا قاري 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی اراک
کلید واژه: حرف پيوند واو معاني واو وصل ایجاز علم معاني,
چکیده مقاله :
زبان فارسی از حیث گستردگی و غنا، یکی از زبان‌های مستعد برای بیان معانی از جهات و جوانب گوناگون است. یکی از ابزار کارا در گستردگی و غنای آن، استفاده از حروف و معانی حروف است. حروف در زبان فارسی سبب ایجاز در کلام می‌شود. در این میان، حرف «واو» اهمیتی ویژه دارد. در پژوهش حاضر، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های حرف «واو» و نقش‌های متنوع و متعدد آن در معنی‌آفرینی و ابداع هنری در ساختار متن های ادبی و بلاغی کاویده شده است. بدیهی است رویکرد تحقیق معطوف به دانش معانی است، نه منظرهای دستوری. در این مقاله به هفده مورد از انواع «واو» از قبيل «واو» حذف و ايجاز، «واو» تفسير، «واو» نتيجه، «واو» تسویه و برابری، «واو» تعلیل و فوریت و... پرداخته شده و با ارائۀ نمونه‌های کافی، مستند شده است. پرسش اصلي تحقيق اين است که حرف «واو» در متون قديم چه معنا یا معناهایی داشته است و دانستن معناي «واو»، چه کمکي در درک و فهم متون به ما می‌کند؟ تحقیق حاضر، پاسخ مشروح و مستندی به پرسش یادشده است.
Persian language, regarding the extension and richness is one of those languages which has the possibility to express meaning in different aspects and ways. One of the effective tools in doing that is conjunctions and their meanings. Conjunctions in Persian cause brevity in discourse, and among them “vav” (and) is highly important. In this research, the potentials of this conjunction, its various and numerous functions in the creation of meaning, and artistic innovation in the structure of literary and rhetoric texts will be explored. Obviously, the approach adopted in this research is a semantic one, and not grammatical. In this article Seventeen functions of “vav”, for example, elimination, interpretation, conclusion, quality, causality, emergency, and … will be studied and documented using sufficient examples. The main question is that “what were the different meanings of “vav” in ancient texts, and how knowing these meanings can help us with understanding, and interpreting these texts?” This research is a detailed and authentic answer to this question.
آذرنوش، آذرتاش (1385) چالش‌های میان عربی و فارسی، چاپ چهارم، تهران، نی.#
آريان¬پور، يحيی (1382) از صبا تا نيما، چاپ هشتم، تهران، زوار.#
ابوالقاسمی، محسن (1383) دستور تاریخی زبان فارسی، تهران، سمت.#
ارسطو (1371) فن خطابه، ترجمۀ دکتر پرخيده ملکي، تهران، اقبال.#
انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1392) دستور زبان فارسی 2، تهران، فاطمی.#
اوحدي مراغه‌ای، رکن الدین (1375) ديوان، تصحيح سعيد نفيسي، چاپ دوم، تهران، اميرکبير.#
جامی، عبدالرحمن بن احمد (1378) سبحه الابرار، با مقدمه افصح زاد- اعلا خان، تهران، میراث مکتوب.#
حافظ، شمس¬الدین محمد (1389) ديوان، به کوشش سيد محمد راستگو، تهران، ني.#
خاقاني شرواني، افضل¬الدین بدیل بن علی (1373) ديوان، به کوشش ضیاءالدین سجادي، چاپ چهارم، تهران، زوار.#
خطيب رهبر، خليل (1367) حرف اضافه و ربط، تهران، سعدي.#
خواجوی کرمانی، کمال الدین ابوالعطا محمود (1369) دیوان خواجو، تصحیح احمد سهیلی، تهران، پاژنگ .#
دهخدا، علی‌اکبر (1377) لغت‌نامه، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران.#
رجايي، محمدخليل (1353) معالم البلاغه، چاپ دوم، تهران، دانشگاه شيراز.#
رضانژاد (نوشين)، غلامحسين (1367) اصول علم بلاغت، تهران، الزهرا.#
رودکی، ابوعبداله (1391) دیوان رودکی، تصحیح کامل احمدنژاد، تهران، کتاب آمه.#
ریپکا، یان (1354) تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ترجمه عیسی شهابی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.#
سعدي، مصلح¬الدین (1368) غزليات، به کوشش خطيب رهبر، تهران، سعدي.#
--------------- (1370) کليات، تصحيح عباس اقبال، تهران، کتاب‌فروشی ادب.#
--------------- (1373)گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، چاپ سوم، انتشارات خوارزمی .#
--------------- (1359) بوستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی.#
سلمان ساوجي، جمال¬الدین (1370) ديوان، تصحيح منصور مشفق، تهران، صفي عليشاه.#
شفيعي کدکني، محمدرضا (1370) موسيقي شعر، چاپ سوم، تهران، آگاه.#
--------------------- (1387) منتخب غزليات شمس، چاپ دوم، تهران، سخن.#
شميسا، سيروس (1375) معاني، چاپ چهارم، تهران، نشر ميترا.#
صفوي، کورش (1380) از زبان‌شناسی به ادبيات، ج 2، تهران، حوزه هنري.#
طائفی، شیرزاد (1389) «بررسی تأثیر متقابل عرب و زبان و شعر فارسی در قرون نخستین هجری»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال 18، شماره 67، صص 71-93.#
عرفی شیرازی، جمال الدین (بی‌تا) کلیات اشعار، به کوشش جواهری "وجدی"، تهران، کتابخانه سنایی.#
فردوسي، ابوالقاسم (1971) شاهنامه، تصحيح برت لس، موسکو.#
فروزان¬فر، بدیع‌الزمان (1380) سخن و سخنوران، چاپ پنجم، تهران، خوارزمي.#
کسایی مروزی، مجدالدین ابوالحسن (1373) زندگی، اندیشه و شعر او، تصحیح محمد امین ریاحی، چاپ ششم، تهران، علمی .#
کفافی، محمد عبدالسلام (1971) فی الادب المقارن، بیروت، دارالنهضه العربیه.#
محمدبن¬منور (1366) اسرارالتوحيد، تصحيح دکتر شفيعي، تهران، آگاه.#
مزارعي، فخرالدين (1369) سرود آرزو، تهران، پاژنگ.#
مکنزی، دیوید نیل (1383) فرهنگ زبان کوچک پهلوی، ترجمه مهشید میر فخرایی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.#
مولوي، جلال¬الدین محمد (1368) غزلیات، تصحیح بدیع الزمان فروزان‌فر، تهران، امیرکبیر.#
------------------- (1380) مثنوي معنوی، تصحيح عبدالکریم سروش، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.#
مهيار، محمد (1376) فرهنگ دستوري، تهران، ميترا.#
ناصرخسرو قبادیانی (1370) ديوان به اهتمام مينوي و محقق، تهران، دانشگاه تهران.#