در اين پژوهش سه منظومه، يعني خسرو و شيرين و ليلي و مجنون اثر حكيم نظاميگنجوي و ويس و رامين اثر فخرالدين اسعدگرگاني به عنوان منابع اصلي در جهت تفسير روانشناختي انتخاب و با استفاده از روش تحليل محتوا بررسي شدهاند. سه فرضيه مطرح شد و درجه انطباق چکیده کامل
در اين پژوهش سه منظومه، يعني خسرو و شيرين و ليلي و مجنون اثر حكيم نظاميگنجوي و ويس و رامين اثر فخرالدين اسعدگرگاني به عنوان منابع اصلي در جهت تفسير روانشناختي انتخاب و با استفاده از روش تحليل محتوا بررسي شدهاند. سه فرضيه مطرح شد و درجه انطباق مفاهيم روانشناختي مكنون در اين آثار با رويكرد روانكاوي فرويد و رويكرد روانشناسيتحليلي يونگ و نيز با ويژگيهاي شخصيتي مصنف ـ كه خود مفهوم روانكاوانه دارد ـ بررسي گرديد. پس از تعيين واحدهاي كدگذاري و تعريف عملياتي هر يك، كدگذاري به عملآمد و ضريب پايايي كدگذاران برابر81% تعيين گرديد. با استفاده از آزمون آماري مجذور خي(X2) واحدهايكدگذاري شده براي هر يك از متون، به منظور تعيين فراواني انطباق هر يك با دو نظريه روانكاوي فرويد و روانشناسي تحليلي يونگ، مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان ميدهد آزمون آماري به عملآمده براي دو منظومه خسرو و شيرين و ليلي و مجنون تفاوت معنيداري از نظر درجه انطباقپذيري با دو نظريه فوق نشان نميدهد؛ اما اين تفاوت در منظومه ويس و رامين معنيدار است و نشان ميدهد اين منظومه رابطه بيشتري با نظريه روانكاوي فرويد دارد؛ البته با توجه به پيچيدگي كدگذاري و كميسازي مفاهيم ادبي و مشكلاتروششناختي موجود، سعي شد در ادامه بحث، تفسيرهاي ممكن با استفاده از دو رويكرد فوق در مورد سه منظومه مورد مطالعه ارائه شود.
پرونده مقاله
شاعران ادب فارسي، از ابتدا تاكنون در مدح و ستايش مولاي متقيان علي(ع) شعرهاي برجسته و نابي سرودهاند. مجموعة اين مدايح بيانگر جنبههاي گوناگون شخصيت بيبديل امام و نشان دهندة شيفتگي و دلدادگي شاعران در برابر آن حضرت است. با اندكي تأمل در آثار اغلب شاعران در مييابيم كه آ چکیده کامل
شاعران ادب فارسي، از ابتدا تاكنون در مدح و ستايش مولاي متقيان علي(ع) شعرهاي برجسته و نابي سرودهاند. مجموعة اين مدايح بيانگر جنبههاي گوناگون شخصيت بيبديل امام و نشان دهندة شيفتگي و دلدادگي شاعران در برابر آن حضرت است. با اندكي تأمل در آثار اغلب شاعران در مييابيم كه آنان، تنها به مدح و ذكر مناقب امام اكتفا نكردهاند، بلكه سخنان گهربار آن حضرت را پشتوانة فكري آثار و دستماية موشكافيهاي اديبانة خود كرده و آنها را با ذوق ظريف خود درآميخته و با بيان لطيف خود بازآفريني كردهاند و در مضمونسازيها و تصويرپردازيها از آنها بهره بردهاند. در اين مقاله، زمينهها، سابقه و شيوههاي اثرپذيري شاعران برجستة ادب فارسي از كلام علي(ع) بررسي ميشود.
پرونده مقاله
مجموعه داستان شهري چون بهشت اثر سيمين دانشور، محصول شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي سالهاي وحشت و خشونت پس از كودتاي ننگين 28 مرداد 1332 است؛ دورهاي كه آمال و آرزوهاي ملتي آزاديخواه و استقلال طلب در اثر دسيسة عوامل بيگانه و داخلي و پارهاي اشتباهات رهبران سياسي و مذهبي چکیده کامل
مجموعه داستان شهري چون بهشت اثر سيمين دانشور، محصول شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي سالهاي وحشت و خشونت پس از كودتاي ننگين 28 مرداد 1332 است؛ دورهاي كه آمال و آرزوهاي ملتي آزاديخواه و استقلال طلب در اثر دسيسة عوامل بيگانه و داخلي و پارهاي اشتباهات رهبران سياسي و مذهبي بر باد رفت و يأس و نااميدي، احساس شكست و انزواطلبي، گريبانگير جامعة فرهنگي ايران گرديد. دانشور با تيزبيني و درايت متعهدانه در اين مجموعه داستان تلاش كرده است بخشي از حقايق تلخ سياسي، اجتماعي و فرهنگي و نيز دردها، رنجها و مصائبي را كه در اين سالهاي سياه بر ملت ايران رفته است، ترسيم نمايد.
داستانهاي كوتاه دانشور با وجود اهميت و اعتباري كه در ادبيات داستاني معاصر دارند، بيشتر در ساية رمانهاي برجسته او مانند سووشون، جزيره سرگرداني و ساربان سرگردان بوده و چندان مورد بررسيهاي نقّادانه قرار نگرفتهاند. مقاله حاضر ميكوشد ضمن نقد و بررسي درونمايههاي اين مجموعه داستان و روشن نمودن ابعاد ناپيداي اين اثر، تأثيرپذيري آن را از شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي دوران پس از كودتا نشان دهد.
پرونده مقاله
گريز از نيكنامي و استقبال از بد نامي و رسوايي، يكي از ويژگيهاي مكتب رندي و عرفان عاشقانه است كه در گفتار عارفان و آثار شاعران و رفتار رندان و قلندران بدان توجه و توصيه شده است. جامه شهرت، بافتهاي پرآفت است و رنگ عجب و ريا و كبر و كيا را بر قامت طاعات و عبادات ميپاشد چکیده کامل
گريز از نيكنامي و استقبال از بد نامي و رسوايي، يكي از ويژگيهاي مكتب رندي و عرفان عاشقانه است كه در گفتار عارفان و آثار شاعران و رفتار رندان و قلندران بدان توجه و توصيه شده است. جامه شهرت، بافتهاي پرآفت است و رنگ عجب و ريا و كبر و كيا را بر قامت طاعات و عبادات ميپاشد و چهره اخلاص و يكرنگي را مي پوشاند؛ لذا مبارزه با اين صفت نفساني همواره يكي از دغدغههاي عارفان شوريده و رندان وارسته و حقيقتجو بوده است و راهها و رياضتها و مجاهدتهاي گوناگوني براي شكستن شيشه نام و ننگ و غرور و شكوه مريدان خويش توصيه كردهاند. بيان اين راهها و بررسي علل و علامات اين آفات در قالب حكايات و امثال و اشعار بزرگان و عارفان به ويژه عطار و مولانا و ابوسعيد ابوالخير زمينههاي بحث اين مقاله را تشكيل ميدهند.
بي شك كسي ميتواند خويش را از چشم خلق بيفكند و مدح و ذمشان در نظرش يكسان باشد كه حق در نظرش بزرگ جلوه كند و جز به او نينديشد و جز براي او نگويد، نخواهد و نكند. تحصيل اين فضايل نيز آسان نيست و جان بر سر كسب آن ميسوزد؛ اما آنچه ميتواند نام و ننگ را به باد دهد، بادة عشق است، حاصل نوعي معرفت شهودي است كه عاشق را ناخوآگاه در كمند جذبه خويش گرفتار ميسازد.
پرونده مقاله
يكي از پنج سخنگوي فرهنگ و ادب ايراني و يكي از سه پيامبر شعر فارسي و بيشك يكي از مردميترين شاعران جهان شيخ اجل سعدي شيرازي است. او در مجموعه آثار خويش به تبيين مسائل و آموزههايي ميپردازد كه در صورت تحقق آن، طرح مدينه فاضله و انسان كاملي متصور خواهد بود كه جميع صفات ف چکیده کامل
يكي از پنج سخنگوي فرهنگ و ادب ايراني و يكي از سه پيامبر شعر فارسي و بيشك يكي از مردميترين شاعران جهان شيخ اجل سعدي شيرازي است. او در مجموعه آثار خويش به تبيين مسائل و آموزههايي ميپردازد كه در صورت تحقق آن، طرح مدينه فاضله و انسان كاملي متصور خواهد بود كه جميع صفات فاضله اخلاقي ـ انساني اعم از تسامح، تواضع، فروتني، تقوا و خويشتنداري، استدلال و روحيه پرسشگري، خرد و دانش محوري و از همه مهمتر توجه به همنوع و بنيآدم بر اساس گفتوگو بر آن حاكم ميشود. اين مقاله ضمن بيان تناقض سعدي در حوزة تئوري و زندگي عملي در جريان گفت وگو، نوع نگاه او را به پديده گفت وگو و مؤلفههاي آن تحليل ميكند. به نظر نگارنده سعدي در يك نگاه اهل گفت وگو ـ به معناي منطقي و ارسطويي ـ نبوده و حكايت جدال سعدي با مدعي نمونه جامع و كامل اين باور است، اگر چه از نظر نگاه به مؤلفههاي گفت وگو و تبيين آن گفت وگوگرا است. البته اين مسئله نه به شخص سعدي، كه به فرهنگ و هنجار غالب جوامع گذشته برميگردد كه بر اساس سلطان و رعيت و شبان و رمه طبقهبندي ميشده و گفت وگو را برنميتابيده است. اين مقاله ضمن تبيين اهميت گلستان با توجه به اصل گفت وگو و مؤلفههاي آن در حوزه تئوريپردازي، سعي ميكند بزرگترين حكايت اين اثر (حكايت جدال سعدي با مدعي) را با توجه به نگاه ساختارگرايانه و التزام او به اصول گفت وگو تجزيه و تحليل كند.
پرونده مقاله