نقد تأویلی جایگاه آسیه (س) در متون عرفانی از قرن چهارم تا پایان قرن هفتم
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانحمیرا زمردی 1 * , فاطمه حکیما 2
1 -
2 -
کلید واژه: متون عرفانی تأویل آسیه کمال فانی‌إلی‌الله,
چکیده مقاله :
شناسایی اسوه‌های دینی با تکیه بر تأویل و رمزگشایی، دریچه‌ای به سوی دریافت حقیقت و شناخت مراتب وجودی آنان است. شیوه‌ای که در متون عرفانی برای نزدیک شدن به قصد گوینده و کشف لایه‌های پنهان متن سابقه دارد. این پژوهش با تکیه بر اقوال عارفان قرن چهارم تا پایان قرن هفتم، مراتب وجودی آسیه، همسر فرعون را بررسی کرده است. با توجه به شواهد و مدارک موجود، آسیه، بانویی به کمال رسیده است که خداوند وی را الگویی برای تمام مردان و زنان باایمان قرار داده است. عارفانی چون میبدی، عین‌القضات، ابن عربی و مولانا، بر اساس تأویل آیات قرآن و روایات، مراتب والایی را چون اوتاد، ابدال، بندۀ مقرب الهی، ولی و برگزیدۀ حق برای او در نظر گرفته‌اند و او را از جملۀ خلیفگان دانسته‌اند. وی در تقابل با فرعون، زمینه‌ساز رسالت موسی (ع) است. دعای آسیه(س) هنگام شهادت، محل تأویل‌های عرفانی قرار گرفته شده و نشان‌دهندۀ مقام «فنا» و عندیت است .
Knowing religious heroes focusing on Hermeneutic and Decoding is a specific way to understanding truth and knowing existential levels. This method was used in mystical texts to approach author’s intention and uncovering hidden layers of texts. The study reviewed existential levels and grades of Asiye, wife of Pharaoh, based on quotations of mystics from 4th century to the end of 7th century. Based on current documents, Asiye is a perfect woman determined a sample for all pious men and women by God. Mystics like Meybodi, Ein-al Qozat, Ibn Arabi and Molana assigned sublime levels like Utad, Abdal, Divine Favored Slave, Guardian, and God-Selected based on the gloss of Quran verses and hadiths, and considered her as one of Allah’s Caliph on Earth. She plots the necessary basis for Moses (PBUH) prophecy. Asiye’s (PBUH) prayer during her martyrdom was subject to mystical interpretations and showed her “Fana” (finitude) and Endiyat (Being in God’s presence).