XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی عنصر «لحن» و کارکرد آن در «الهینامه» عطار
علی محمد موذنی یعقوب زارع ندیکی«الهی نامه» از منظومه های عرفانی و اخلاقی عطار است که با دو طرح روایی کلان و خرد و با هدف القای مسائل مهم عرفانی و اخلاقی سروده شده است. بررسی دقیق این کتاب نشان می دهد که به سبب ضعف های آشکار دو عنصر «تعلیق» و «فضاپردازی» در این کتاب، «لحن» مهم ترین عامل برای تأثیرگذار چکیده کامل«الهی نامه» از منظومه های عرفانی و اخلاقی عطار است که با دو طرح روایی کلان و خرد و با هدف القای مسائل مهم عرفانی و اخلاقی سروده شده است. بررسی دقیق این کتاب نشان می دهد که به سبب ضعف های آشکار دو عنصر «تعلیق» و «فضاپردازی» در این کتاب، «لحن» مهم ترین عامل برای تأثیرگذاری بر مخاطب است. مهمترین عامل پیش برندۀ طرح در حکایت کلان و حکایات خرد، گفت وگو است و لحن این کتاب به صورتی منظم و با کمترین تنوع، متناسب با شخصیتهای گفت وگوکننده، تکرار شده است. تقابل اصلی شخصیت در حکایت کلان، میان «پدر» و «پسر» است که در مضمون و لحن کلام دو شخصیت ایجاد شده است. لحن غالب شخصیت پدر، «واعظانه» و لحن غالب شخصیت پسر، مصرانه است. این ساختار لحن به گونه ای کاملاً آشکار در حکایات کوتاه نیز تکرار شده است. لحن واعظانه و جاهلانه، در حکایات کوتاه نیز میان شخصیت-های «دیوانه و عاقل»، «زیردست و زبردست»، «غلام و شاه»، «عارف و عامی» و... تکرار میشود. لحن واعظانه، برآیند لحن های «متعجبانه»، «سرزنشگرانه»، «متعصبانه» و «فیلسوف مآبانه» است. به همین دلیل عناصری مثل «پرسش»، «شرط»، «صفت» و «ندا» بارها در گفت وگو به کار می رود که عناصر اصلی ایجاد لحن های یادشده است. لحن مهم دیگر در الهی نامه، لحن طنزآمیز است که فقط در حکایات کوتاه، این لحن را میبینیم. برای ایجاد این لحن از عناصری مثل دعا، استعاره تهکمیه، پارادوکس، شرط و پرسش استفاده شده است. شخصیت مثبت حکایاتی هم که لحن طنزآمیز دارند، «دیوانه» است که در تقابل با خدا و شخصیت عاقل قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی کارکرد شاعرانه ضمایر در «مثنوی معنوی»
سینا بشیری محمود فروتن احمد خاتمیمثنوی معنوی مولانا به عنوان یکی از برجسته ترین متون عرفانی ادبیات فارسی، از منظر شاعرانگی نیز ارزش های بسیاری دارد. یکی از جنبههای شاعرانگی زبان در مثنوی، ضمایر و نقش آنها در زیبایی لفظی و معنایی این منظومة ارجمند است. در این مقاله بر اساس آرای فرمالیست های روسی دربار چکیده کاملمثنوی معنوی مولانا به عنوان یکی از برجسته ترین متون عرفانی ادبیات فارسی، از منظر شاعرانگی نیز ارزش های بسیاری دارد. یکی از جنبههای شاعرانگی زبان در مثنوی، ضمایر و نقش آنها در زیبایی لفظی و معنایی این منظومة ارجمند است. در این مقاله بر اساس آرای فرمالیست های روسی درباره کارکرد شاعرانه زبان، ابتدا مفاهیم آشنایی زدایی و هنجارگریزی شرح داده شده و آنگاه به بررسی قاعدهکاهیهای معنایی، سبکی، نحوی و واژگانی و قاعده-افزایی ها در باب ضمایر موجود در شواهد شعری مثنوی معنوی و ارتباط آنها با اندیشه شاعر پرداخته شده است. نویسندگان در این پژوهش نشان داده اند که ضمایر در مثنوی معنوی، نقشی گسترده و مهم در شاعرانگی و خیال انگیزی اثر برعهده دارند و غیر از کارکردهای زیبایی شناختی، بار قابل توجهی از انتقال مفاهیم و معنای اثر را نیز بر دوش میکشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل نشانهشناختی گفتوگو در فیلمنامههای داستانی «روز واقعه»، «عیارنامه» و «طومار شیخ شرزین»
محمدعلی خزانه دارلو فائقه عبدالهیانپس از رواج چاپ فیلمنامه داستانی، پارهگفتار (گفت وگو) به عامل مهمی برای انتقال درون مایه و پیشبرد داستان تبدیل شد. اولین نظریة منسجم که با توجه به نظم نشانههای متفاوت درام مقابل گونههای ادبی به بررسی عنصر پارهگفتار (گفت وگو) در آن میپردازد، نظریة معنیشناسی کاربردی چکیده کاملپس از رواج چاپ فیلمنامه داستانی، پارهگفتار (گفت وگو) به عامل مهمی برای انتقال درون مایه و پیشبرد داستان تبدیل شد. اولین نظریة منسجم که با توجه به نظم نشانههای متفاوت درام مقابل گونههای ادبی به بررسی عنصر پارهگفتار (گفت وگو) در آن میپردازد، نظریة معنیشناسی کاربردی یا همان رویکرد گردآوری شدة سطح اول نقشگرای گفتمانی «کر الام» است. کنش گفتاری، واحدی از معنیشناسی کاربردی است و بخشی از بررسیهای پارهگفتار فیلمنامة داستانی را تشکیل میدهد. مقالة حاضر قصد دارد با مطالعة کنش های گفتاری در سه فیلمنامة داستانی «روز واقعه»، «عیارنامه» و «طومار شیخ شرزین»، پاسخی برای سؤال اصلی خود مبنی بر چگونگی عملکرد آن در نشانهشناسی گفت-وگونویسی حماسی بیابد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که نوع یکسانی از بیان پنج کنش زبانی «سرل» به صورت کلیتی تکرارشونده در گفت وگوهای این سه اثر وجود دارد. در هر سه اثر، عامل پیش برندة داستانی، دو کنش اعلامی و تعهدی است. نشانة کنش اعلامی در این سه اثر، تمهید زبانی ویژه برای آفرینش معنا و سبک حماسی در فیلمنامههای داستانی است. سه شخصیت اصلی با کنش اعلامی و زمینهسازی همراهی شنوندگان و مخاطبان با خودشان درصدد تغییر جهان خارج و حماسهآفرینی هستند. شخصیت عبدالله (شبلی) در فیلمنامة «روز واقعه»، اعلامی را درباره امام حسین(ع) بیان میکند. شخصیت سها و عیدی (شاگرد شیخ شرزین) در دو فیلمنامة دیگر همراه با شخصیت پهلوان و شیخ شرزین سوگند یاد میکنند. در این سه فیلمنامه کنشهای اظهاری، حکمی و بیانی به تمامی، واکنش به کنش اعلامی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - اسطورة همزادان در داستانهای «بوف کور» و «پیکر فرهاد»
عاطفه موسی پور فاطمه کاسیباور به همزاد، همواره در فرهنگها و افسانههای ملل مختلف وجود داشته است. در ادبیات غرب، اسطورة همزاد تعابیری روانشناختی به خود گرفته است. در ایران صادق هدایت با تأثیرپذیری از آثار غربی، به اسطورة همزاد در آثار خود توجه داشت. در بوف کور وجود شخصیتهایی با هویت یکسان، نما چکیده کاملباور به همزاد، همواره در فرهنگها و افسانههای ملل مختلف وجود داشته است. در ادبیات غرب، اسطورة همزاد تعابیری روانشناختی به خود گرفته است. در ایران صادق هدایت با تأثیرپذیری از آثار غربی، به اسطورة همزاد در آثار خود توجه داشت. در بوف کور وجود شخصیتهایی با هویت یکسان، نمایانگر تعدّد همزاد یک فرد است که نتیجة این شباهتها، عدم تفاوت و نیز ایستایی جامعه در قرون مختلف است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رویکردِ نوی صادق هدایت و عباس معروفی به همزاد با عنوان «همزادان» در بوف کور و پیکر فرهاد صورت گرفته است. ما در هر دو رمان با روشی تحلیلی، اسطورة همزادان را بررسی کردهایم و بر آن بودیم تا منشأ و نتایج این اندیشه را روشن سازیم؛ بنابراین در آغاز این پژوهش به ریشة همزادان در اسطورهها و افسانههای کهن و اندیشة «اتو رنک» اشاره کردهایم و سپس به پیامد پدیدة همزادان یعنی عدم تحول تاریخی پرداختهایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بازنمایی تنازع سرزمین مادری و سرزمین دیگری در ادبیات داستانی مهاجرت
سیده نرگس رضاییپدید آمدن تنازعات فرهنگی و هویتی یکی از پیامدهای مهاجرت است. تفاوتهای فرهنگی میان دو سرزمین، سبب بروز جدالهای فرهنگی میشود. در مهاجرتها، رابطه فرهنگی و هویتی فرزندان و پدر و مادر، شکلهای گوناگون دارد و جامعهشناسان نیز نظریههایی را درباره وضعیت فرهنگپذیری و گسست ف چکیده کاملپدید آمدن تنازعات فرهنگی و هویتی یکی از پیامدهای مهاجرت است. تفاوتهای فرهنگی میان دو سرزمین، سبب بروز جدالهای فرهنگی میشود. در مهاجرتها، رابطه فرهنگی و هویتی فرزندان و پدر و مادر، شکلهای گوناگون دارد و جامعهشناسان نیز نظریههایی را درباره وضعیت فرهنگپذیری و گسست فرهنگی مهاجران در جامعه میزبان بیان کرده اند. ادبیات داستانی، زمینه طرحِ اَشکال و پیامدهای متنوع تنازعات فرهنگیِ مهاجرت است. این مقاله بر پایه نظریههای جامعه شناختی درباره مفاهیمی نظیر ادغام، انطباق، همانندی و جدایی، سه داستان «مرغ عشق»، «بزرگراه» و «چه کسی باور میکند رستم» را بررسی کرده است. در داستان مرغ عشق، چالش و جدالِ میان دو نسل به مقاومت و رویارویی بی سرانجام نسل اول و نسل دوم میانجامد و فرهنگپذیری آنها را با مشکل مواجه میکند. در داستان «بزرگراه»، مهاجر از فرهنگ و هویت سرزمین مادری جدا شده، سعی میکند با گزینش راهبرد همانندی و ادغام به جامعه میزبان بپیوندد؛ اما گذشته او را رها نمیکند؛ او در وضعیتی آستانه ای و چالش بین دو فرهنگ قرار میگیرد و باید به پاسخ این پرسشها برسد که «آیا ارزش دارد فرهنگ نیاکان را حفظ کرد؟» و «آیا حفظ روابط با دیگر گروه ها ارزشمند است؟». در رمان چه کسی باور میکند رستم، فرزند خانواده با انتخاب الگوی همانند شدن از رفتار و کردار مادر تبعیت نمیکند و رفتار خود را بر اساس ارزش ها و هنجارهای سرزمین میزبان شکل میدهد. مادر که علاقه مند به فرهنگ سرزمین مادری و بی توجه به فرهنگ میزبان است، از کنش متقابل با سرزمین میزبان یا فرهنگ دیگری پرهیز می کند و با انتخاب راهبرد جدایی، به جدال میان خود و فرزند دامن میزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحلیل فراوانی انواع ادبی در ادبیات مکتبخانهای ایران
صائمه خراسانی رضا حیدری نوریادبیات عامه، بخشی از فرهنگ مردم است که تخیل، احساسات، آرزوها و اندیشههای آنان را از نسلی به نسل دیگر منتقل میکند و نشان دهنده معیارهای اخلاقی و زیباشناسی هر دوره از زندگی اقوام است. اساساً شناخت و بررسی ویژگیهای ادبی جوامع در گذار از تاریخ، بدون شناخت و بررسی ا چکیده کاملادبیات عامه، بخشی از فرهنگ مردم است که تخیل، احساسات، آرزوها و اندیشههای آنان را از نسلی به نسل دیگر منتقل میکند و نشان دهنده معیارهای اخلاقی و زیباشناسی هر دوره از زندگی اقوام است. اساساً شناخت و بررسی ویژگیهای ادبی جوامع در گذار از تاریخ، بدون شناخت و بررسی ادبیات عامه، دشوار یا ناممکن است. از این رو پژوهش در گنجینه غنی ادبیات عامه و شفاهی ایران و بررسی ویژگیهای آن، اهمیت خاصی دارد. این پژوهش به منظور طبقهبندی آثار مطرح مکتب خانهای و عامه ایران در گروههای محدود و مشخص از نظر محتوا و مضمون و تعیین نوع ادبی آنها صورت گرفته است. برای تعیین نوع ادبی هر اثر از هفتاد داستان کتاب «ادبیات مکتب خانهای» نوشته حسن ذوالفقاری و محبوبه حیدری، هر یک از داستانها از جنبه سه متغیر محتوا و مضمون، لحن و شیوه ارائه بررسی شده است و این نتیجه حاصل گردیده که ادبیات مکتب خانهای بیشتر تحت تأثیر نوع ادب تعلیمی بوده است و انواع حماسی و غنایی داستانهای عامه از فراوانی نسبتاً همسانی برخوردارند. همچنین در این پژوهش، نقش هر یک از زیرعامل ها در این اثرگذاری به تفکیک بیان شده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وبسایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات رایمگ است.
حق نشر © 1403-1396