نقدی بر بررسی و طبقه‌بندی اوزان شعر سنتی در چارچوب واج‌شناختی وزنی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانفاطمه علوی 1 * , علی‌محمد حق‌شناس 2 , فردوس آقاگلزاده 3 , عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا 4
1 -
2 -
3 -
4 - علوم انسانی
کلید واژه: وزن‌شناسی نوایی پایه, مترون مورا جایگاه وزنی,
چکیده مقاله :
هدف مقاله حاضر بررسی اوزانی است که هم در شعر عربی و هم در شعر فارسی به کار می‌رود. در این راستا نظریه گلستون و ریاد (1998) درباره اوزان شعر سنتی که منطبق بر نظریه خلیل بن احمد، «عالم نحو و واضع علم عروض» است، مورد بحث و نقد قرار می‌گیرد. نظریه گلستون و ریاد یکی از نظریه‌های تاثیرگذار در شرح و طبقه‌بندی علمی نظریه الخلیل است که در چارچوب وزن‌شناسی نوایی نوشته شده است. این نظریه در اصل براساس اوزان شعر عربی است، اما به روشنی می‌توان آن را به اوزان شعر فارسی اعمال کرد. واحدهای شعر در این نظریه عبارتند از: هجا، پایه، مترون، و مصراع که مشخصه بارز آنها دو عضوی بودن است. در این تحقیق ابتدا تمامی ابعاد این نظریه طرح می‌شود و مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. پس از آن به بررسی الزامات نظری این چارچوب برای بررسی وزن شعر فارسی و کفایت یا عدم کفایت آن در این حوزه می‌پردازیم. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که درک و دریافت متفاوت فارسی‌زبانان و عرب‌زبانان از شعر فارسی و عربی مبنای واج‌شناختی دارد.
This paper aims at studying the meters which are common between Arabic and Persian poems. To this end, we examine and discuss the theory of Golston and Riad (1998) about classical meters. These classical meters in turn are driven from the theory of metrics by Khalil Ibn Ahmad, the famous grammarian and the founder of Aruz (prosody). Golston and Riad's theory is one of the well-known theories in scientific interpretation and classification of Alkhalil meters, and is written in the framework of prosodic metrics. Though this theory is essentially for Arabic meters, it's vividly applicable to Persian meters, too. Metric units of this theory are: syllable, foot, metron, and hemistich the dominant property of which is "binarity". Here we first examine the different dimensions of the theory and then study the theoretical implications of it in the realm of Persian meters. Findings of this research show that the distinct appreciation of the Arab and the Persian about their respective verses has its roots in phonology.