پيش‌نمونگی در ساخت‌گذرای افعال فارسی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
فائقه شاه‌حسینی
1
(پیام نور)
کلید واژه: پيش‌نمونه ساخت گذرا معني‌شناسي شناختي,
چکیده مقاله :
مقاله حاضر به مطالعه «پیش‌نمونة ساخت گذرا در افعال فارسي» مي‌پردازد. تاکنون «گذرايي» از جنبه‌هاي مختلفي بررسي شده و يکي از موضوع‌هاي مطرح در مطالعات دستوريان و زبان‌شناسان بوده است. هرچند در زبان فارسي اين ساخت از ديدگاه‌هاي مختلفي ارزيابي شده، تاکنون مطالعات محدودي در اين زمينه از منظر شناختي انجام شده است. هدف عمدة تحقيق حاضر دستيابي به تعريفي جامع و مانع براي ساخت گذرا بر حسب شناخت فارسي زبان‌ها است. به اين منظور، نويسنده با در نظر گرفتن هفت ملاک اصلی و یک ملاک فرعی به معرفی پيش‌نمونه این ساخت پرداخته است. طبق نتايج تحقيق حاضر، ساخت گذرا را نمي‌توان به لحاظ صورت يا نقش به تنهايي مطالعه کرد، بلکه براي تشخيص اين ساخت، به طور همزمان به صورت و نقش وابسته‌ايم و در تعریف این ساخت باید پیوستاری برای آن در نظر بگیریم. به عبارتی می‌توان افعال را در پیوستاری از گذرایی توصیف کرد و آنها را به سه گروه افعال گذرای پیش‌نمونه‌ای، افعال گذرای غیرپیش‌نمونه‌ای و افعال ناگذرا تقسیم کرد.
The present article studies Prototype of transitive structure in Persian verbs. So far, transitivity has been studied from different aspects. However, in Persian language it has been studied limitedly from a cognitive perspective. The main objective of the present article is to get to a precise and clear definition of transitivity regarding Persian speakers’ cognition. To do so, the author defines prototype of transitive structure based on seven major criteria, and one minor criterion. According to the findings of the research, to define transitivity we have to consider both form and function. Transitivity can be defined on a continuum, ranging from prototypical transitive verbs to non-prototypical transitive verbs, and intransitive verbs.