بررسي اصطلاحات موسيقي در ديوان خواجوي كرماني
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانکلید واژه: اصطلاحات موسيقي پيوند شعر و موسيقي خواجوي كرماني,
چکیده مقاله :
شعر و موسيقي ارتباط تنگاتنگي با يكديگر دارند. اما امروزه به دليل گسترش فراواني كه هر يك از آنها يافته‌اند، از هم جدا شده‌اند. با وجود اين، هنوز هم بين شعر و موسيقي پيوندي ديرينه برقرار است؛ به گونه‌اي كه هر كدام بدون ديگري ناقص و نارسا است. به ويژه، موسيقي كه بدون شعر طراوت لازم را ندارد. در اين مقاله سعي شده است اصطلاحات موسيقي مستعمل در ديوان خواجو مورد بررسي قرار گيرد و ارتباط بين نغمات موجود مقام‌ها، شعبه‌ها و آوازها تبيين شود. به اين معنا كه اگر شاعر مثلاً در بيتي به مقام «راست» و «اصفهان» اشاره كرده است، تقارن اين دو اصطلاح در كنار يكديگر از روي تصادف نبوده است، بلكه شاعر به ارتباط موسيقي اين دو مقام و تناسب نغمات بين آنها نظر داشته است. در اين راستا براي اثبات گفته خويش از كتب قديم موسيقي نظير «مقاصدالالحان» و «جامع‌الالحان» مراغي و «بحورالالحان» فرصت‌الدوله شيرازي و كتب امروزي موسيقي و مقالات موجود استفاده گرديده است.
Poetry and music are closely interlinked, but today their development has resulted in the gap between them. Nevertheless, we can see some historically relations between them and they are correlated and complementary to each other. Particularly, music doesn’t enjoy the required freshness. This article is an attempt to study the musical terms used in Khajoye Kermani’s Divan and to reveal the relations between the songs of the tonalities, branches and chansons. It means that if, for example, the poet has pointed to the Rast and Esfahan tonalities, their coincidence has not been accidentally occurred, but the poet has considered the musical relations of these two tonalities and the appropriateness of the songs. In this regard, we used the old musical books of Maghasedul-lahan, Jame0ul-lahan written by Maraghi and Bahor-ul-lahan written by Forsatudduleh Shirazi and also some today books and articles on music, in order to prove this claim.