امکان‌سنجی کاربرد نشانه‌های زبان حرکت دست مردم کرمان در هنر
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانزهرا موسوی خامنه 1 * , مژگان درانی 2
1 - استادیار گروه صنایع دستی دانشگاه الزهرا
2 - دانش¬آموخته کارشناسی¬ارشد صنایع دستی دانشگاه الزهرا
کلید واژه: نشانه, زبان گفت¬وگو, حرکات دست, فرهنگ کرمان و هنرهای تجسمی و نمایشی,
چکیده مقاله :
حرکات بدن به جاي کلام، بخشی از پیام مورد نظر را به مخاطب منتقل می‌کنند. در بین ایرانیان، «کرمانی ها» زبان دست ها را به طور گسترده به کار می‌برند. به دلیل بازتاب گستردۀ این حرکات در هنر ایران مي توان پذیرفت كه عدم شناخت نشانه شناسانه از زبان دست ها در کارکرد ارتباطی تصویری و نمایشی خلل ایجاد کرده، استفاده از نشانه های محلی موجب تنوع در صورت های هنری می‌شود. پژوهش تحلیلی- توصیفی حاضر با هدف تبیین این گونه از نشانه ها در سپهر نشانه‌ای فرهنگ کرمان تدوین شده است و پاسخگوی اين پرسش است كه زبان حرکات دست، چه ارتباطی با زبان گفتار دارد و چگونه می‌تواند نقش مؤثری در هنر داشته باشد. همچنین با تکیه بر مفهوم ترجمۀ بینانشانه ای، روشن می‌کند که تکرار نشانه‌ها که در دو گونه مثبت- روزمره و یا منفی در کرمان به زبانی مفهومی بدل گردیده، می تواند برای ارتباط بهتر با مخاطب، از طریق روایت ها در هنرهای تجسمی و نمایشی به کار گرفته شود.
Gestures, instead of words, convey part of the message to the audience. In Iran, "Kermanis" widely use hand language absence of semiotic knowledge of hand language disrupts the visual and theatrical communication function The present analytical-descriptive research has been compiled with the aim of explaining this type of signs in Kerman culture and answers to this question that what is the relation between conversational language and gestures of hand. And how they can play an effective role in art.This research, relying on the concept of inter-sign translation, clarifies that the repetition of signs in Kerman has become a concept in both positive-everyday and negative ways and it can be used through narratives in visual and performing arts for better communication with the audience.
احمدی، بابک (1393) از نشانه‌های تصویری تا متن، چاپ چهاردهم، تهران، مرکز.
افتخاری یکتا، شراره و دیگران (1398) «تحلیل گفتمانی نحوۀ قرارگیری بدن فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه در سپهر نشانه‌ای قاجار»، دوفصلنامه علمی مطالعات تطبیقی هنر، سال نهم، شماره 18، پاییز و زمستان، صص 121-135.
بارت، رولان (1370) عناصر نشانه‌شناسی، ترجمه مجید محمدی، تهران، بین‌المللی هدی.
--------- (1383) امپراتوری نشانه‌ها، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، نی.
--------- (1386) لذت متن، ترجمه پیام یزدانجو، چاپ چهارم، تهران، مرکز.
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1373) «مبانی تساهل و سازگاری در تاریخ کرمان»، ماهنامه چیستا، تیر.
بقایی، ناصر (1370) امثال فارسی در گویش کرمان، کرمان، کرمان¬شناسی.
پاکتچی، احمد (1387) «الزامات زبان‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای»، فصلنامه مطالعات ميان-رشته¬اي در علوم انساني، سال اول، شماره 1، صص 111-135.
----------- (1398) ترجمه بین نشانه‌ای، از نظریه تا کاربرد، ترجمه محسن نوبخت و دیگران، تهران، سمت.
پورتاج¬الدینی، محمدامین (1395) بررسی مقایسه وزن در لهجه کرمانی و تهرانی، پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد، گلناز مدرسی قوامی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی.
پوسنر، رولان (1390) «اهداف اصلی نشانه‌شناسی فرهنگی»، در: نشانه‌شناسی فرهنگی، ترجمه فرزان سجودی و گروه مترجمان، تهران، علم.
پهلوان‌نژاد، محمدرضا (1396) «ارتباطات غیر کلامی و نشانه‌شناسی حرکات بدنی»، زبان و زبان‌شناسی، دوره سوم، شماره 6، پاییز و زمستان، صص 13-30.
چندلر، دانیل (1386) مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه مهدی پارسا، تهران، سوره مهر.
دریاگشت، محمدرسول (1370) کرمان در قلمرو تحقیقات، مجموعه¬ای از مقالات پژوهشی درباره تاریخ و فرهنگ کرمان، کرمان، مرکز کرمان¬شناسی.
ستوده، منوچهر (1335) کتاب فرهنگ ایرانی، تهران، ایران¬زمین.
شاملو، سیروس (1380) پانتومیم (اسطوره، تاریخ و تکنیک نوین)، تهران، نگاه.
شوالیه، ژان و آلن گربران (1383) فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، جلد 3، چاپ دوم، تهران، جیحون.
صرافی، محمود (1375) فرهنگ گویش کرمانی، تهران، سروش.
گندمکار، راحله (1396) آشنایی با معنی‌شناسی ساخت¬گرا، تهران، علمی.
لافورگ، رئه و رنه آلندی (1395) مجموعه مقالات اسطوره و رمز، ترجمه جلال ستاری، چاپ پنجم، تهران، سروش.
لوتمان، یوری و بی ای وی اوسپنسکی (1390) در باب سازوکار نشانه‌شناختی فرهنگ، ترجمه فرزان سجوی، تهران، علم.
مظهری کرمانی، علی¬اصغر (1371) شاهین کویر، حماسه تقی¬خان دُرّانی، کرمان، خدمات فرهنگی کرمان.
همرستینگل، ورنر (1396) مبانی نشانه شناسی در: نجومیان، امیرعلی.
نشانه شناسی مقالات کلیدی، تهران، مروارید.
Barthes, Roland and Lionel Duisit (1975) "Introduction to the Structural Analysis of Narrative", New Literary History winter 237-272.
Darsi, Alexander (1999) Body Languge, New York: Museum of Modern Art.
Gramigna, Remo (2013) The place of language among sign systems: Juri Lotman and Émile Benveniste, Sign Systems Studies, 41. 10. 12697/SSS. 2013. 41. 2-3. 10.
Hoffmeyer, Jesper (1996) Signs of Meaning in the Universe, Bloomington: Indiana University Press.
Jakobson, Roman (1959) On Linguistic Aspects of Translation, On Translation Cambridge, Massachusetts Lotman, Juri (1977) The Structure of the Artistic Text, Trans, Gail Lenhoff, University of Michigan Press.
Nascimento, Rodrigo Alves (2019) Yuri Lotman and the Semiotics of Theatre / Iuri Lótman e a semiótica do teatro, Universidade de São Paulo - USP, Faculdade de Filosofia, Letras e Ciências Humanas, Departamento de Letras Orientais, Campus Butantã, São Paulo, São Paulo, Brasil.
Nascimento, Rodrigo Alves (July/Sep 2019) "Iuri Lótman e a semiótica do teatro," Bakhtiniana, Rev, Estud, Discurso.
Zakia, Richard D (2013) Perception and Imaging: Photography a Way of Seeing, New York & London: Focal press,Taylor & Francis.