تحلیل شعر و تاریخ ادبی استان کهگیلویه و بویراحمد با تأکید بر چند شاعر (میرزا شوقی، حسین پناهی و...)
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانسید قادر لاهوتی 1 * , سیدجعفر حمیدی 2
1 - -
2 -
کلید واژه: ادبیّات شفاهی شعر لری کهگیلویه و بویراحمد حسین پناهی میرزا شوقی,
چکیده مقاله :
وضعیت ادبی استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل دوری از مرکز و محرومیّت‌های اقتصادی و محدودیت های سیاسی و اجتماعی تاکنون آنچنان که شایسته است، بررسی و تحلیل نشده است. در این مقاله تلاش شده تا ابتدا وضعیت سیاسی و اجتماعی این استان از عصر صفویه تاکنون معرفی شود، سپس تاریخ ادبی این بخش از ایران بررسی گردد. از این رهگذر، زندگی برخی از شاعران مطرح متقدّم و متأخّر در این مقطع زمانی و موقعیّت مکانی بررسی شد. در این میان دو شاعر در دو دوره متفاوت به لحاظ شهرت و تأثیرگذاری توانسته‌اند خود را فراتر از دیگران معرفی کنند. اوّلی «میرزا شوقی»، شاعر عهد ناصری است که به دلیل پرداختن به مضامین مورد توجّه مردم، مانند واقعه کربلا و مدح حضرت رسول(ص)، ائمۀ هدی(ع) و همچنین سرودن اشعار خود به گویش مردم کهگیلویه و بهبهان، توانست حضور خود را در اذهان مردم این سامان تا نسل های بعد تضمین کند. در میان معاصران نیز حسین پناهی توانست در سطح ملّی خود را مطرح کند. «حسین پناهی» که بازیگر و کارگردان تئاتر، سینما و تلویزیون نیز بود، توانست ضمن انتشار اشعار، خود را در میان مخاطبان داخل و خارج کشور نیز مطرح کند.
Due to being away far from the capital of Iran as well as its economic deprivation and sociopolitical limitations, the literary status of Kohgilooye and Boyer Ahmad has not yet been analyzed in a proper way. This article, first introduces the social and political status of this province since Safavid era. Then, the literary history of this part of Iran will be studied. In doing so, biography of some of the late and recent famous poets have been studied in this location and during this time section. Among them, two poets from two different eras seem to be more famous and influential comparing to the others.The first poet is Mirza Showghy from Naseri era. Through expressing publicly accepted religious concepts including the event of Karbala, praising the holy prophet of Islam and the leading Imams as well as writing his poems in the dialect of Kohgilooye and Behbahan, he could perpetuate his influence on the people’s minds of that era, as well as the next generations. Amongst the contemporary poets, Hossein Panahi has been recognized as a national figure. He was a cinema, theatre, and TV actor and director. By publishing his poems, he could be recognized by different audiences inside and outside of Iran
حافظ (1382) دیوان اشعار شاخ نبات حافظ، به کوشش محمّدرضا برزگر خالقی، تهران، زواره.#
بهرامی، حسن (1389) «عقرب عاشق به روایت خرچنگ»، هفته¬نامه صبح جنوب، سال اوّل، شماره پنجم.#
----------- (1392الف) کامیون‌های پیاده، تهران، فصل پنجم.#
----------- (1392ب) ساچمه¬ریز، سی سخت، فرهنگ مانا.#
پناهی، حسین (1374) من و نازی، چاپ دوم، تهران، الهام.#
----------- (1389الف) به وقت گرینویچ، چاپ دوم، تهران، دارینوش.#
----------- (1389ب) کابوس‌های روسی، چاپ سوم، تهران، دارینوش.#
----------- (1390) ستاره‌ها، چاپ چهارم، تهران، دارینوش.#
تقوی مقدم، مصطفی (1377) تاریخ سیاسی کهگیلویه، تهران، مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.#
جبارنژاد، عباس (1380) «بررسی گونه¬های مختلف شعر محلّی بویراحمدی»، فصل¬نامه آوای دنا، سال اوّل، شماره اوّل،بهار 1380، یاسوج.#
جعفری، محمّدجعفر (1388) عرف و عادت در کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، چویل.#
حسینی، سید ساعد (1381) بخشی از شعر و موسیقی و ادبیّات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، فاطمیه.#
حکمت، نصرالله (1390) فیلسوف دیوانه، تهران، الهام.#
غفاری، یعقوب (1390) مراسم عروسی در کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، مانا.#
فتوحی، محمود (1379) نقد خیال، تهران، سخن.#
------------ (1385) بلاغت تصویر، تهران، سخن.#
مجیدی‌کرایی، نورمحمّد (1371) تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد، تهران، علمی.#
------------------- (1378) علما و شاعران کهگیلویه و بویراحمد، تهران، به‌آفرین.#
------------------- (1390) تاریخ باستان کرایی، تهران، زیتون سبز.#
محمّدیان، خیرالله (1386) میرزا شوقی بهبهانی (مجموعه اشعار و شرح احوال و نقد آثار)، چاپ دوّم، تهران، اندیشه کهن.#
ملتجی بویراحمدی، میرزا ابراهیم (1380) ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران، سخن.#
------------------------- (1391) کلّیات دیوان اشعار، به کوشش فریدون داوری، اصفهان، بهتا پژوهش.#
موسویان، شاهرخ (1380) کُه دنا، تهران، نقش جهان.#
نصرآبادی، محسن (1378) تذکره نصرآبادی، ج 2، تهران، اساطیر.#
یاحقی، محمدجعفر (1380) جویبار لحظه¬ها، تهران، جامی.#