«همسان‌سازي» و كاركرد زيباشناختي آن در اشعار اخوان
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانمحمد عمران‌پور 1 * , فروغ صهبا 2
1 -
2 -
کلید واژه: اخوان همسان‌سازي كاركرد زيبا شناختي,
چکیده مقاله :
مقاله‌ي حاضر پژوهشي است درباره‌ي «همسان‌سازي» و كاركرد زيباشناختي آن در اشعار مهدي اخوان ثالث كه به روش استقرائي انجام شده است. يكي از تمهيدات زباني اخوان در شعر، استفاده از «همسان‌سازي» براي گسترش سازه‌هاي كلام و ورود به عرصه‌ي اطناب است. اخوان با پيوندي كه از نظر لفظي يا معنايي بين دو ركن گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» ايجاد مي‌كند، از آن‌ها به صورت عامل برجسته‌ساز زبان و عنصر زيبايي‌شناختي شعر استفاده مي‌كند. مهمترين نقش گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» در اشعار اخوان، آشنايي‌زدايي، برجسته‌سازي، تبديل زبان ارجاعي به زبان ادبي و آفرينش زيبايي است. ازديگر جنبه‌هاي كاركرد زيبايي‌شناختي «همسان‌سازي» در اشعار اخوان عبارت است از: سوق دادن زبان شعر به سوي اطناب، توصيف مبدل‌منه، ايجاد فاصله‌ي زيبايي‌شناختي بين عقل و عاطفه. همچنين، با تكيه بر نقش اصلي گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» كه همسان‌پنداري در ادبيات است، اخوان با گزينش بدل از مجموعه‌ي «مجردات، اجسام، گياهان، سيالات» و همنشين كردن آن با مبدل‌منه، تصاوير زيبايي كه متكي بر تجريد‌پنداري، تجسم پنداري، گياه‌پنداري، سيال‌پنداري و غيره است، به نمايش گذاشته‌است.
The present research is about multiple head phrase and its aesthetic functions in Mehdi Akhavan Sales' poetry. The research has been conducted deductively. One of the linguistic introductory materials in Akhavan's poetry is to use multiple head phrase in order to extend the constituents of speech and to elaborate it. Establishing lexical or semantic relations between the two head of the multiple head phrase that has been made using ‘apposition’, Akhavan makes them function as the elements of foregrounding linguistic structures, and as the aesthetic elements of poetry. The main functions of such phrases in Akhavan's poems are defamiliarization, foregrounding, leading the referential language to the poetic one, and creating beauty. Some other aesthetic functions of multiple head phrase in Akhavan's poems are to lead the language of the poems to elaboration, to describe the antecedents of the appositions, and to create an aesthetic distance between reason and emotion. Stressing the main poetic function of the multiple head phrase - which is to create the illusion of identity between the entities of different types- Akhavan selects opposition among the set of "abstract entities, objects, plants, liquids', and coordinates them with their antecedents. Doing so, he provides beautiful images which rely on creating the illusion of sameness between the entities having features of different values such as: + abstract/ - abstract, + concrete/ - concrete, + plants/ - plants, + liquid/ - liquid, and etc.