ساختار تقدیرمحور داستان‌های تراژیک شاهنامه
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانایرج مهرکی 1 * , خديجه بهرامي رهنما 2
1 -
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره)
کلید واژه: شاهنامه تراژدی قهرمان براعت استهلال پیش‌گویی رؤیا دوراهة تقدیر کتمان نام بن‌بست,
چکیده مقاله :
هدف مقالة حاضر آن است که ساختار تقدیرمحور داستان های تراژیک شاهنامه را نشان دهد. درتراژدی، عامل ناگزیری وجود دارد که قهرمان داستان قادر به جلوگیری از فاجعه ای که او را به اضمحلال می کشاند، نیست. آن عامل ناگزیر، سرنوشت و تقدیر محتوم نام دارد. تمام قهرمانان داستان های تراژیک شاهنامه، مقهور سرنوشت هستند و هنگامی که در شبکة علت و معلول ها قرار می گیرند، علیرغم تمام تلاش و کوشش خود به جبر سرنوشت معترف می شوند و می دانند که توان سرکشی مقابل سرنوشت را ندارند. پس به حکم تقدیر گردن می نهند و معتقد می شوند که آنچه باید بشود، می‌شود و از آن گریزی نیست. عوامل بسیاری، ساختار تقدیر محور داستان های تراژیک شاهنامه را تشکیل می دهند که حذف یکی از این عوامل، لطمه‌ای بر کل عناصر و عوامل تشکیل‌دهندة اثر خواهد زد. بنابراین، با بررسی این عوامل، می توان ساختار تقدیر و سرنوشت محتوم در داستان های تراژیک شاهنامه را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.
The aim of this article is to show destiny - centered structure of tragic stories of Shahnameh. In tragedy, there is an inevitable thing that the hero of story is not able to prevent it, in order not to amortize him. It is called definite destiny or fate. All heroes of tragic stories of Shahnameh, are defeated by it, and when they are faced with a network of cause and effect, despite all their attempts and determination, they admit defeat, and inevitability of their fate. So, they accept the order of destiny and believe that, whatever should be done, will be done and you have to accept it. So many elements form destiny- centered structure of the tragic stories of Shahnameh; ignoring just one of them will affect the whole work. Studying the elements will make it possible to analyze the structure.