تحلیل دگردیسی گفتمان قدرت قدسی در ادبیات ایران از اوستا تا متون عرفانی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانهادی قلیزاده 1 * , فیروز فاضلی 2 , محمدکاظم یوسف‌پور 3
1 -
2 -
3 -
کلید واژه: فرّۀ ایزدی رویکردهای گفتمانی دگردیسی اوستا شاهنامه,
چکیده مقاله :
بررسی صورتبندیهایِ گفتمان فرّۀ ایزدی در متون دوره‌های مختلف، با تمرکز بر اوستا و شاهنامۀ فردوسی، نشان میدهد که صورتبندیِ عناصر این گفتمان با دگرديسي‌هاي متعدّد همراه بوده است. در این آثار از میان انبوه معانی و گزاره‌های موجود، برخورداری پادشاهان ایرانی از موهبت فرّۀ ایزدی، واسطۀ فیض الهی بودن و حقّ الهی آنان برای حکومت بر مردم، به عنوان دال‌های خاص در شبکه‌ای از عناصر مرتبط و به‌هم‌پیوسته، مفصل‌بندی، برجسته‌سازی و دارای قطعيت معنا شد و معاني ديگر گفتمان فرّۀ ایزدی، به سبب منظم و هماهنگ شدن دیگر نشانهها حول این نقطة مركزي و تقليل و انسداد معنای آنها، به حاشیه رانده شد. اين بررسي نشان مي‌دهد که گفتمان فرّۀ ایزدی با استفاده از راهبرد‌های زبانی مانند تكرار گزاره‌های سازگار، غیریت‌سازی، قطعيت گزاره‌های گفتمان خودی، تقليل‌گرایی، تخلية معنايي نشانه‌هاي گفتمان رقيب و حاشيه‌راني بسياري از نشانهها، برساخته شده و به عنوان حقیقتی بدیهی و طبیعی‌شده تثبیت شده است.
The analysis of the discourse formation of Farrah-e Izadi (divine glory) in texts belonging to different periods, with a special focus on Avesta and Shahnameh, Shows that formation of this discourse has undergone various metamorphoses. From among the vast meanings and propositions in these two works, the gift of the divine glory among Iranian kings, being divine mediators, and having a divine right to govern the people have been articulated and foregrounded as special signifiers in an interrelated and interconnected network. Other meanings of the divine glory discourse have been kept on the periphery to harmonize other properties around this central point and to reduce or block their meanings. This study shows that divine glory discourse has been formed and fixed as an obvious truth, using language strategies such as repetition of the compatible propositions, otherness, finality of its own discourse, reductionism, elimination of the rival discourse, and marginalization of lots of properties.