رویکردهای عمده ادبیات داستانی جنگ (1384- 1359)
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
کلید واژه: ادبیات داستاني داستان جنگ نقد ادبي,
چکیده مقاله :
نوع نگاه به جنگ و نیز درونمایه‌ها، شخصیت‌های اصلی و ... چهار رويكرد؛ يعني رويكرد ارزش محور، جامعه محور، انتقاد محور و انسان محور را در حوزه ادبیات داستانی جنگ پدید آورده است. در رویکرد ارزش محور ستایش از پايداري، مقاومت و دفاع از میهن و اثر مثبت فرهنگي و اعتقادي دفاع در مركز توجه داستان‌نويسان بوده است. هدف نويسندگان این آثار تهییج و تقویت روح سلحشوری و ارتقاء روحيه استقلال‌خواهي، انجام دادن رسالت عقیدتی و دفاع از ارزش‌های انقلابی و اسلامی است. در رویکرد جامعه محور به بازتاب مصائب جنگ و جنبه‌هاي منفي و تأثیر تخريب‌هاي آن بر زندگی مردم و جامعه پرداخته شده است. مسائل جانبی و اجتماعی جنگ و تصویر ویرانگرانه آن در این رويكرد بارزتر است و در آن اثر جنگ بر آن دسته از مردمان شهرها و روستاهایی که بنیاد خانواده و روابط اجتماعی‌شان دگرگون شده بررسی می‌شود. در رویکرد انتقاد محور نويسندگان به رد یا تشکیک در جنگ و انتقاد از آن مي‌پردازند. نوع نگاه نویسندگان این رويكرد به جنگ بدبینانه است و اغلب به جنگ شهرها نظر دارند. در رویکرد انسان محور نيز توجه به ارزش‌هاي والاي انساني مطرح است و به انسان در جنگ و انسان برآمده از آن پرداخته مي‌شود.
Types of attitude toward war and also toward the themes, main characters and….. are of four approaches, namely the value oriented, society oriented, critic oriented and human oriented; these approaches in literature have created war fiction. In the value-oriented approach the defence, protecting country, and the war are the focal points of the story tellers. The story tellers’ main purposes are promoting the heroship, feeling ideology-oriented reponsibility and protecting Islamic and Revolutionary values. The society oriented procedure reflects the war calamities and its effects on the people life and society. The minor and social issues and its devastating image are put on the sharp focus and its impacts on the people life and the cities and villages in which the family bases are changed. Critics oriented approaches deals with the uncertainty in the war and criticizes it. The story tellers’ view toward the war is negative and mostly is focused on the cities. Human oriented approach deals with human in war and the war generated by him regarding the human dignified value.