تأثیر فرهنگ و ادب ایرانی در ادب عربی؛ مطالعه مورد پژوهانه (امثال مولّد)
محورهای موضوعی : پژوهش‌های ادبیات کلاسیک ایرانکلید واژه: امثال مولّد فرهنگ و ادب ایران باستان فرهنگ و ادب عربی ضرب‌المثل ایرانی و عربی,
چکیده مقاله :
هدف این مقاله نشان دادن تأثیر حکمت‌های خسروانی و اندیشه‌های ایرانشهری در ادب عربی است. با آنکه این سخن جدید نمی‌نماید، موضوع از زاویه جدیدی مطالعه شده که تا به حال به آن پرداخته نشده است. اين مقاله مدعی است علاوه بر حضور گسترده حکمت‌های ایرانی در ادب عربی، بخش اعظم بیش از هزار مثل مولّدی (غیر عربی) که در منابع عربی وجود دارد، ایرانی است. لذا پس از ترسیم زمینه‌های تاريخي برای انتقال این اندرزها به ادب عربی، با معرفی ده ها نمونه از این امثال که در ایرانی بودن آنها تردیدی وجود ندارد، راه را برای پژوهش‌های بعدی هموار کرده‌ایم. به علاوه، برای آنکه تأثیر ادب و فرهنگ ایرانی را در ادب عربی نشان داده باشیم، مضامین مشابه آنها را در ادب فارسی و عربی نقل کرده ، به امثال و حکم دهخدا ارجاع داده ایم. در مواردی نیز به نقد شرح و تحلیل برخی متون ادب فارسی پرداخته ایم تا نشان دهیم تأثیر اندیشه های ایرانی در ادب عربی بیش از آن است که امروز بر اذهان محققان حاکم است و حق فرهنگ و ادب ایران نه تنها از سوی محققان عرب که از سوی اندیشمندان ایرانی هم، چنانکه باید شناخته نشده است.
The objective of the present article is to show the influence of Khosravani Wisdom and Iranshahri’s thoughts on Arabic Literature. The subject does not seem new. What is new is our approach to it. The article claims that in addition to bold traces of Persian wisdoms in Arabic Literature, most part of more than a thousand proverbs available in Arabic literature are of Persian origin. We have first introduced historical background facilitating the way to transfer of the proverbs into Arabic literature, and then we have traced back lots of Arabic proverbs to their roots to make sure of their origins. In addition, we have also referred to Dehkhoda’s Amthal-o-Hekam for common contents of Persian and Arabic proverbs. In some cases we have carried out critical study and analysis of some Persian literary texts, resulting to the fact that the influence of Persian wisdoms and thoughts on Arabic literature goes beyond the imaginations of not only the contemporary Arab scholars but also the Persian scholars.