اثرگذاری تحولات سياسي و اجتماعي قرن پنجم بر رفتار و گفتار ابوسعيد ابوالخير
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
طاهره خوشحال
1
عبدالناصر نظرياني
2
کلید واژه: ابوسعید ابوالخیر جامعه عرفان محبت,
چکیده مقاله :
در آستانه قرن پنجم، خراسان به عنوان كانون اصلي تحولات سیاسی، در ناامنی و فقر و پريشاني به سر مي‌برد و عدم ثبات سلاطين و اميران، به تضييع هر چه بيشتر حقوق مردم و رواج فرهنگ ريا و چاپلوسي منجر مي‌گردید؛ در حالی که اغلب اندیشمندان و عالمان رسمی، يا بازيچه دست صحنه‌گردانان قدرت و سياست بودند، و يا در گوشه عافیت نشسته و مهر سكوت و تمکین بر لب داشتند. اما ابوسعيد ابوالخير به عنوان عارفي اجتماعي، با تکیه بر رفتار و گفتاری محبت‌آمیز و آمیخته به طنز، و با اشراف بر ضمیر و اندیشه دیگران، در مسیر مقابله با ریا و ظاهرسازی، هدایت و به راه آوردن ستم پیشگان، و همچنین حمایت از مردم درمانده، واکنش‌های مناسبی از خود نشان می‌داد. در اين مقاله با استناد به آنچه از ابوسعید در اختیار داریم، سعی کرده‌ایم تا به بررسی ارتباط و تناسب میان حوادث و واقعیت‌های جاری آن روزگار، و عکس‌العمل‌ها و رفتارهای ابوسعید بپردازیم، و نوع و میزان تأثیرپذیری او را از مسائل و اتّفاقات سیاسی و اجتماعی نشان بدهیم.
At the beginning of the fifth century, Khorasan suffered from insecurity, poverty and disorder as it was the major center of the political revolutions. Also the instability of the kings and princes led to the oppression of peoples' rights and the promotion of hypocrisy and flattery as a culture. In this situation most of the scientists and the official learned men were either pawns in the hands of the authority and the political authorities, or chose to isolate themselves and seal their lips in mere silence and surrender. But Abu-Saeed Abol-Kheir, a social mystic, reacted properly against pretension and seduction by relying on a humorous and affectionate behavior and speech. At the same time he was quite aware of what others thought; counted as a clue for the guidance of people and simultaneously supporting the oppressed and devastated ones. This article intends to show the relation and accordance between the events and incidents of those days and Abu-Saeed's reactions and behaviors. In this relation we have also tried to reveal the extent he was influenced by the social and political events and issues of the time as well.