ماهیت‌شناسی رمانتیسیسم سیاه در شعر دهه سی
محورهای موضوعی : Research in Iranian classical literatureغلامرضا پیروز 1 * , رضا ستاری 2 , سارا زارع جیرهنده 3
1 -
2 -
3 -
کلید واژه: تغزل رمانتیسیسم سیاه احساس‌گرایی شعر دهه سی مضمون,
چکیده مقاله :
یکی از جریان‌های مهم ادبی که در شعر ایران در دهه سی، به دنبال کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قوت گرفت، جریان رمانتیسیسمی بود که در عرصۀ شعر رواج یافت و به دنبال آن مضامینی سیاه با احساس گرایی تند و بی سابقه رایج شد؛ مضامینی که رمانتیسیسم را از جوهرۀ غنا و تغزل دور کرد؛ به این معنی که شاعران یا دم از مرگ عشق می‌زدند و یا آن را تا پست ترین سطح خود فرو می‌کاستند. این اشعار که به رمانتیسیسم سیاه معروف شده است، مضامینی چون مرگ‌اندیشی، نفرین، عصیان، اظهار به گناه و کفر و بی اخلاقی، شیطان-گرایی، یأس و... را انعکاس می‌دهد. برخی منابع، این اشعار را با عنوان رمانتیسیسم تغزلی تعریف کرده‌اند، در حالی که تغزل و رمانتیسیسم سیاه، تفاوت‌های اساسی با یکدیگر از جمله در جهان بینی، مضامین و عوامل بروز دارند. در این مقاله پس از بررسی ماهیت و عوامل بروز رمانتیسیسم سیاه در ایران، مضامین سیاه شایع در شعر شاعرانی چون نادر نادرپور، نصرت رحمانی، کارو، حسن هنرمندی، حمید مصدق و فروغ فرخزاد ارزیابی شد و نتیجه جستار نشان داد که با توجه به محور قرار گرفتن مضامینی چون مرگ‌اندیشی، یأس و نومیدی، عصیان و نفرین، ترس، شیطان گرایی، اعتیاد و مستی و مخالفت با اخلاق و هنجارهای اجتماعی، کفر و تقبیح و تمسخر عشق در شعر رمانتیسیسم سیاه، نمی‌توان این اشعار را رمانتیسیسم تغزلی و عاشقانه نامید. بر این اساس، شعر رمانتیک و احساس‌گرای تند دهه سی، در دو دسته شعر رمانتیسیسم تغزلی و غیر تغزلی تقسیم شد.
One of the most important literary currents that was strengthened in Iran's poetry in the 1950s following the coup d'état of August 19, 1953 was romanticism that prevailed the field of poetry. Dark themes became commonplace with extreme and unprecedented emotions; themes that diverted this version of romanticism from the essence of lyric which often meant that the poets either speak of death of love, or brought it down to its lowest level. These poems, belonging to a current known as dark romanticism, reflect themes such as thoughts of death, feeling of being cursed, rebellion, declaring sin, disbelief and immorality, Satanism, despair, and so on. Some scholars have defined these poems as lyrical romanticism, while lyrical and dark romanticism have fundamental differences, including in their world views, themes and contextual factors. In this article, after examining the nature of dark romanticism and its sentimentalism in Iran, common dark themes in the poems of some poets such as Nader Naderpour, Nosrat Rahmani, Karo, Hasan Honarmandi, Hamid Mosadegh and Forough Farrokhzad are evaluated. The results of the study shows that, with regard to the focus on themes such as thinking of death, disappointment and despair, rebellion and being cursed, fear, satanism, addiction and inebriation, and opposing the ethics and social norms, disbelief and denunciation of love in the poetry of dark romanticism, these poems cannot be identified as lyrical romanticism. Accordingly, romantic and sensual poetry of the 1950s was divided into two categories which is lyrical and non-lyrical romanticism.