مقالۀ حاضر بر مبنای نظریۀ «گرامشی» و به شیوۀ تحلیل محتوا نوشته شده است و هدف آن، تحلیل گفتمانِ «بهار» در جمهوری¬نامۀ اوست که توأمان هم هژمونی و هم ضد هژمونی را تولید می¬کند. بهار به عنوان یکی از روشن¬فکران حقیقی در مرکز تقابل گفتمان¬های جمهوریت و ضد جمهوریت قرار دارد که چکیده کامل
مقالۀ حاضر بر مبنای نظریۀ «گرامشی» و به شیوۀ تحلیل محتوا نوشته شده است و هدف آن، تحلیل گفتمانِ «بهار» در جمهوری¬نامۀ اوست که توأمان هم هژمونی و هم ضد هژمونی را تولید می¬کند. بهار به عنوان یکی از روشن¬فکران حقیقی در مرکز تقابل گفتمان¬های جمهوریت و ضد جمهوریت قرار دارد که شدیداً یک تقابل گفتمانیِ ایدئولوژیک است. ایدئولوژی، زبان را به شیوه¬های مختلف و در سطوحی متفاوت پنهان می¬سازد. نویسندگان در این جستار نشان خواهند داد که زبان ایدئولوژیک بهار، چگونه در پسِ ساختار بیرونی شعرش پنهان شده است. هژمونی، نوعی از رهبری فکری و فرهنگی است که طبقۀ حاکم آن را بر اکثریت جامعه اعمال می¬کنند. در این میان، گروه¬های ضد هژمونیک نیز از گفتمانی برخوردارند که با ارزش¬های عموماً پذیرفته¬شدۀ حکومت در تعارض قرار می¬گیرد. گفتمان¬ حاکم برای پیشبرد پروژه¬های خود به دنبال کسب هژمونی است و گروه¬های حاشیه¬ای نیز راهبردهایی را برای هژمونیک کردن گفتمان خود طراحی می¬کنند. بهار در این شعر که در بردارندۀ دو معنای کاملاً متضاد است، در ظاهر با گفتمانِ جمهوریت رضاخان موافقت دارد؛ اما در باطن با کمک شگردهای زبانی، نظم سیاسیِ جدید او را به چالش کشیده است. آیرونیک بودن ساختار معنا در شعر مورد مطالعه، به مسئلۀ «تناقض متنی» انجامیده که مورد توجه نویسندگان این جستار قرار گرفته است.
جزييات مقاله
