بررسی و تحلیل شخصیت و اندیشة مؤذن خراسانی عارف و شاعر قرن یازدهم هجری
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
تکتم بهرامی
1
علیرضا فولادی
2
(دانشگاه کاشان)
کلید واژه: مؤذن خراسانی شعر عرفانی قرن11 اندیشه‌های صوفیانه دیوان مؤذن,
چکیده مقاله :
«محمدعلی خراسانی» مشهور و متخلص به «مؤذن»، از عارفان قرن 11 هجری و یکی از اقطاب ذهبیه است که دیوان شعری قریب به 3700 بیت از خود برجای نهاده است. این پیر خراسانی در سبزوار زاده شد و در روزگاران جوانی به فرقة ذهبیه پیوست و پس از شیخ حاتم زراوندی، به منصب قطبیت این فرقه نایل شد. مؤذن خراسانی چون بسیاری از عارف – شاعران، به جولان اندیشه‌های عارفانة خود در عرصة شعر پرداخت. هر چند وی در سدة یازده هجری می‌زیست، اشعار او را می‌توان ادامة شعر عرفانی سبک عراقی دانست. اشعار او ساده، روان و گیراست. در اشعار او سخن از عشق حقیقی بسیار است و اندیشه‌های صوفیانه، بازتابی ژرف در هسته و پوستۀ آن یافته است. این دیوان تاکنون تصحیح و چاپ نشده بود، اما نویسندۀ این سطور به تصحیح آن بر اساس چهار نسخه به عنوان پایان نامۀ خود همت گماشت. در این جستار سعی بر آن است تا ضمن معرفی این شاعر، دورنمایی از اندیشه‌های وی پیش روی خوانندگان نهاده شود تا آشنایی اجمالی با این شاعر اهل بیت (ع) حاصل آید.
"Muhammad Ali Khorasani" with a nickname and pseudonym called "muezzin" is one of the 11th Hegira mystic and is one the Aqtab-e Zahabiye who has legated a Divan of nearly 3700 verses. The sage Khorasani was born in Säbzĕvär and joined to Zahabiye sect in his youth and after Sheikh Hatam Zaravandi, leader of the sect on that time, was assigned to this position. Khorasani muezzin like many mystic-poets applied his mystical thoughts in poetry arena. Though he lived in 11th Hegira, his poems can be regarded as the continuation of Iraqi Mystical style poem. His poems are simple, fluent and adsorbent. There are lots of words about true love in his poems, and Sufi thoughts have deep reflection in its core and surface. His divan was not corrected and published, but the author has corrected it based on its 4 versions as his MA thesis and has used many of wise guidance of thoughtful master, Dr. Alireza Fuladi. It is tried in this essay to introduce this poet and provide an outline of his thoughts which are clearly and brilliantly obvious in his poems for readers, so that they can have at least a brief familiarity with this poet of Ahl-e Beit of Prophet and his thoughts.