قصة چهار مرغ خليل در متون تفسيري و عرفاني
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
فریده داودی مقدم
1
(دانشگاه شاهد)
کلید واژه: قرآن تفاسير عرفاني قصه چهار مرغ خليل,
چکیده مقاله :
دربارة مضمون آية 260 سورة بقره كه در آن خداوند زنده كردن مردگان را از طريق كشته و زنده شدن چهار پرنده به حضرت ابراهيم(ع) نشان مي‌دهد، مفسران و عارفان سخنان بسياري گفته‌اند. عارفان از اين قصة قرآني كه غالباً براي اثبات معاد جسماني و حشر مردگان به كار مي‌رود، تفسيري روحاني كرده و گاه به آن جنبه‌اي كاملاً نمادين و تمثيلي بخشيده‌اند كه نظير اين تعابير در متون تفسيري غير عرفاني هم ديده مي‌شود. در اين تحقيق، اين قصه از متون مختلف تفسيري و عرفاني استخراج و وجوه افتراق و اشتراك آنها و ديدگاه‌هاي متفاوت مفسران عارف و غيرعارف دربارة آن بررسي و تحليل شده است. اين تحقيق نشان مي‌دهد برخي از مفسران قرآني در تفسير خويش تحت تأثير متون منثور صوفيه بوده‌اند. همچنين، نمايانگر توانايي، خلاقيت و تلاش عرفا، مفسران و شاعران در راه پروراندن معاني مختلف ملهم از قصه‌هاي رايج قرآني و افزودن نكات بديع و تأويل‌هاي زيبا و شورانگيز روحاني به اين قصه‌ها و روايات است.
Interpreters and gnosticists said much about implications of Ayeh 260, soureh Baghareh, Accordingly, God indicates to prophet of Ibraham raising from the dead, through killing and raising from the dead of four birds. From this story which apply to prove physical resurrection and raise from the dead, gnosticists interpret spiritually and some times give it a completely symbolic and allegory. Like these understandings can be seen in non mystic interpretive texts. In this research, this story extracted from various interpretive and mystic texts and their similarities and difference and different view points (gnostic and non gnostic interpreters) analyzed. According to this research, some Quran’s interpreter affected by prose text of sufia. Also, this project indicates mystics’ interpreter and poems ability, creativity and attempts in the way of fostering (nurturing) different meanings inspired by common Quran stories and adding excellent notes and beautiful accounts to these stories and signe.