بررسی زمان روایت در نمایشنامۀ «زنان مهتابی، مرد آفتابی»
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانکلید واژه: چیستا یثربی «, زنان مهتابی مرد آفتابی», ژرارد ژنت روایت زمان روایت نظم تداوم بسامد,
چکیده مقاله :
در چند دهه ای که روایت شناسی به عنوان علم مطرح شده است، روایت شناسان کوشیده اند تا با دست یافتن به الگوهای روایتی مشخص دربارۀ مقوله های مختلف روایت، به کشف ساختار جهانی آن نائل شوند. از جمله مهم‌ترین این مقوله ها، مبحث زمان در روایت است که نظریه‌پرداز فرانسوی، ژرارد ژنت، نظریۀ مستقلی دربارۀ «عامل زمان و نقش و جایگاه آن در روایت» مطرح کرده است. از نظر ژنت، زمانمندی روایت با در نظر داشتن سه محور: نظم، تداوم و بسامد شکل می گیرد که پژوهشگر با بررسی ترتیب، طول و تناوب زمان‌روایی در مقایسه با زمان واقعی، به جایگاه عنصر زمان در روند گسترش طرح داستانی دست می یابد. بررسی زمان روایت در نمایشنامة «زنان مهتابی، مرد آفتابی»، نشان می دهد که یثربی با بر هم زدن نظم منطقی عنصر زمان و در حرکت از زمان تقویمی به زمان متن به گزینش های مختلفی دست یازیده و به نقل روایت های گذشته نگر و آینده نگر پرداخته است. کارکرد این گزینش ها و نوع خاص زمانمندی آنها در طراحی اجزای پیرنگ و بویژه ارائة عنصر تعلیق، نقش بسزایی دارد. علاوه بر این، بررسی تداوم و بسامد نقل وقایع در این نمایشنامه، روشـن می سازد که کنش‌های آن از ضرباهنگ و شتابی متناسب با مقصود نویسنده برخوردار است. از نظر اصول داستان پردازی، شتاب روایت رخدادها و تکرار و بسامد آنها ارتباط مستقیم و معناداری با محتوای نمایشنامه برقرار کرده است.
In the few decades that narratology has been introduced as a science, narratologists have tried to explore its universal structure by finding specific narrative patterns for different aspects of story writing, including narrative time. The French theorist, Gerard Genette, has posed an autonomous theory on "the parameter of time and its function and place in narration". According to him, timing arrangement in a narration is got through order, duration, and frequency. Studying and contrasting them against real time, one can determine the place of time in the process of story. Studying narrative time of in the play of "Moonlight Women, Sunny Man" by Chista Yaserbi shows that Yasrebi, avoiding the usual time sequence, and moving from chronological time to the text time, has made different selections and provided flashback and futurist narratives. Such selections and their especial timing plays a significant role in arranging the components of the plot, as well as suspense. Moerover, studying duration and frequency of the events narrated in this play, shows that the events enjoy an appropriate beat and speed according to the author's purpose. Regarding principles of narratology, there is a direct and significant correlation between content of the play and the speed of narrating the events, their repetition and frequency.