تحلیل وجوه نمادین در داستان یوسف و زلیخای جامی با تأکید بر ترنج
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
حوریه اسدی حبیب
1
(دانشگاه پیام نور)
فاطمه کوپا
2
(دانشگاه پیام نور)
گلرخ‌سادات غنی
3
کلید واژه: یوسف زلیخا جامی ترنج عشق,
چکیده مقاله :
داستان یوسف و زلیخا در قرآن و پیشتر از آن، در تورات ریشه دارد و مملو از اسرار و نکته‌هاست. ترنج، یکی از کلمات کلیدی و پر رمز و راز این داستان است که تاکنون دقت و توجه لازم بدان مبذول نشده است. این مقاله در پی آن است که پس از اثبات حضور ترنج در این داستان، با عنایت به تفاسیر قرآن و تورات، به دنبال منشأ راه‌یابی و نقش ترنج در شکل‌گیری آن باشد. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که در باور یهود، ترنج نمادی از قلب انسان است و از آن رو که در فرهنگ اسلامی نیز قلب سلیم جایگاه عشق الهی است، می‌توان چنین نتیجه گرفت که حضور ترنج در داستان یوسف و زلیخا، نمادی از عشق است. از این رو بعید نمی‌نماید آنچه عشق زلیخا را در دیدة متشرعان، زمینی و ناپاک جلوه می‌دهد، در نگاه متفاوت و عرفانی جامی، به عشقی آسمانی، ماورایی و پاک مبدل شود.
Joseph and zoleikha story is rooted in Quran and, before that, in Torah; it is full of secrets and points. Bergamot (Toranj) is one of the key words and full of secrets of this story that has not been studied in due manner. Proving the presence of Toranj in this story, and focusing on Quranic and Torah interpretations, this article seeks the roots of Toranj and its role in forming this story. Previous studies show that Jewish people believe that Toranj is a symbol of human heart and as healthy heart is the location of divine love in Islamic culture, one can come to this conclusion that the presence of Toranj in Josef and Zoleikha is a symbol of love. Thus it is not impossible that what makes Zoleikha’s love an earthly and impure love would be cosidered a heavenly, ulterior and pure love in a different view of mystical of Jami.