رنج تنهایی در مثنوی معنوی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
بخشعلی قنبری
1
(دانشگاه آزاد تهران مركز)
کلید واژه: درد رنج تنهایی اخلاق بحران‌های انسان معاصر مثنوی,
چکیده مقاله :
مولوی (604-672 ق) عارف و شاعر بی‌نظیر ادبیات عرفانی فارسی که معرفت، تجربه و آفرینندگی را یک جا جمع کرده است و در عصر خود و پس از مرگش جدی گرفته شده آثاری به یادگار گذاشت که گرد کهنگی به خود ندیده‌اند و همچنان محل رجوع و بحث و تأمل‌اند. این دفتر حیات بخش مشحون از تعالیم و نظریات است. مولوی عارف و شاعر انسان است از این رو درد و رنج بشری را خوب می‌فهمد و البته راه حل‌های مفید و رهایی بخشی ارائه می‌کند. تنهایی که از بحران‌های انسان معاصر است در مثنوی او بازتاب قابل توجهی یافته است. این که آدمی تصور کند که در دنیا نه کسی در اندیشة اوست، نه در دلی جایی دارد و نه کسی می‌خواهد به او کمکی کند و یا از مشکلاتش بکاهد در یک کلام تنهایی را فراهم می‌آورد. اما مولوی ذاتاً انسان را تنها نمی‌داند در عین این که بر نیاز ذاتی انسان به همراه (درونی ـ بیرونی) صحه می‌گذارد. از این جهت درصدد بر می‌آید تا رنج تنهایی را مورد توجه قرار دهد و برای درمان آن نسخه‌ای بپیچد. نويسنده در این مقاله کوشیده است تنهایی در مثنوی را با عنایت به مفاهیمی چون معنا، مبانی، علل، انواع و راه‌های رهایی بکاود و طبقه‌بندی و تحلیل كند.
Moulawi (604-672), both a great mystic and great poet in Persian mystical literature, has left behind so glorious works that, being appreciated during and after his life, have always remained fresh, and a source of contemplation and subtle thoughts. Moulawi is poet and mystic, thus he understands pain and sufferings of human well, and of course offers the ways to get rid of them. Solitude, that is one crisis of contemporary human’s life, has been considerably reflected in his Mathnawi When a person thinks there is no one in the world loving him, caring about him, lightening the burden of his sufferings , he is trapped in solitude. Moulawi doesn't believe in human’s solitude, while stressing their need to companions of either spiritual or physical types; the need that may brings with it pain. That’s why he tries to find the ways to treat the pain. The present article is an attempt to classify types of solitude in Mathnawi and analyze them, regarding concepts and terms like meaning, origin, reason, types of deliverance from pains and the ways of the deliverance and classifies and analyzes it.